📌پرورش ماهی تیلاپیا
در سال‌های گذشته با پیشرفت صنعت آبزی پروری در نقاط مختلف کشور، تلاش شده است تا گونه‌های جدید نیز با توجه به مزایای آنها مانند رشد سریع، مقاومت به انواع بیماری‌ها، هزینه کمتر پرورش و دیگر مزایای اقتصادی به مزارع معرفی گردند. در قسمت تکثیر و پرورش ماهیان، یکی از گونه‌های مناسب و سریع‌الرشد، ماهی تیلاپیا می‌باشد که در حال حاضر تکثیر و پرورش آن به سرعت در حال فراگیر شدن در دنیا می‌باشد.
🔹معرفی طرح
این ماهی ارزش اقتصادی بسیار زیادی دارد به گونه‌ای که با گذشت پنج ماه دارای وزنی معادل ۶۰۰ تا ۷۰۰ گرم خواهد شد. ماهی تیلاپیا بومی آفریقا و خاورمیانه می‌باشد. این ماهی اخیرا در همه قاره‌های گرمسیری یافت می‌شود. امروزه تیلاپیا به یکی از مشهورترین ماهیان برای پرورش در سراسر دنیا تبدیل شده و در آفریقا، اروپا، سراسر اقیانوس آرام، چین، آمریکا و دریای کارائیب پرورش می‌یابد. از نظر تاریخی اولین ملت‌هایی که به پرورش ماهی دست زدند چینی‌ها و مصری‌ها بودند اولین نوشتار در زمینه پرورش ماهی، کتابی است که در حدود ۲۵۰۰ سال قبل در چین نگارش شده است و مصری‌ها نیز از حدود ۲۵۰۰ سال قبل از میلاد مسیح (ع) ماهی تیلاپیا را در استخرهای خاکی پرورش می‌دادند.
ماهی‌ها به دو نوع سردآبی و گرم‌آبی تقسیم می‌شوند که تیلاپیا از نوع ماهی‌های گرم‌آبی است. دوره پرورش این ماهی نسبت به ماهی‌های مشابه آن مانند کپور کوتاهتر می‌باشد.
این ماهی قدرت رشد خوبی را در انواع مختلف سیستم‌های پرورش مانند استخر خاکی، تانک‌های بتونی، قفس پن (Pen) از خود نشان می‌دهد. ماهی تیلاپیا را می‌توان در آب‌های شور پرورش داد اما این ماهی در آب شور قادر به تکثیر و تولید مثل نمی‌باشد. البته پرورش در تانک‌های بتونی هم از نظر مدیریت مناسبتر می‌باشد و هم به نیروی کار کمتری نیاز دارد و عملیات تغذیه و صید نیز زمان بسیار کمتری را به خود می‌گیرد.
جنس تیلاپیا از اعضای خانواده سیچلیده و از راسته سوف ماهیان می‌باشد که دارای بدنی مستطیلی شکل با فلس‌های ریز می‌باشد و رده بندی آن در زیر آمده است:
🔼سلسله Animalia
🔼 شاخه Chordata
🔼 رده Actinopterxgii
🔼 راسته Perciformes
🔼 خانواده Cichlidae
🔼 جنس Tilapia
تا سال ۲۰۰۲ بیش از یکصد کشور جهان (از جمله اغلب کشورهای همسایه ایران ) اقدام به پرورش این گونه کرده‌اند.
در حال حاضر ماهی تیلاپیا پس از کپور ماهیان دومین ماهی پرورشی از نظر میزان تولید در دنیا می‌باشد. براساس آمار فائو تولید سالانه تیلاپیا ناشی از کشت و صید از ۱٫۱۶میلیون تن در سال ۱۹۹۷ به ۲٫۵ میلیون تن در سال ۲۰۰۷ و به بیش از ۳٫۲ میلیون تن در سال ۲۰۱۰ افزایش یافته است.
🔹ارزش غذایی
تحقیقات در مورد ماهی تیلاپیا نشان داده است که میزان زیادی اسیدهای چرب امگا ۶ در آن وجود دارد. علت این است که بیشتر ماهی‌های تیلاپیا پرورشی هستند و از ذرت و سویا تغذیه می‌کنند. ماهی‌هایی که در دریاها از جلبک‌ها و فیتوپلانکتون ها تغذیه می کنند دارای مقدار زیادی چربی امگا ۳ هستند. اما ماهی‌های پرورشی به این دلیل که از ذرت یا سویا تغذیه می‌کنند دارای چربی امگا ۳ کمتر و چربی امگا ۶ بیشتری هستند. البته نسبت امگا ۳ به امگا ۶ بین انواع ماهی‌های مختلف، متفاوت است. به عنوان مثال ماهی سالمون حدود ده برابر تیلاپیا دارای چربی امگا ۳ است. اما در همه ماهی‌ها میزان امگا ۳ در نوع دریایی بیش از نوع پرورشی است. همچنین ماهی تیلاپیا اسیدهای چرب اشباع ندارد. سازمان خواربار و کشاورزی ملل متحد (فائو) تاکید دارد هر فرد روزانه به ازای دریافت هر ۶ واحد امگا ۶ باید یک واحد امگا ۳ دریافت کند بنابراین از آنجایی که نسبت امگا ۶ در ماهی تیلاپیا بالاتر از چربی امگا۳ است، برخی از کارشناسان تغذیه میزان مصرف آن را در مقایسه با ماهی سالمون محدود می‌کنند چون میزان انرژی حاصله از مصرف یک وعده ماهی تیلاپیا ۱۰۰ گرمی ۱۲۹ کالری است که انرژی قابل توجهی است.
🔹مهمترین گونه های ماهی تیلاپیلا
