مشخصات فنی اجزاء قفسهای پرورش ماهی در دریا (cage culture )و دستورالعمل نصب و نگهداری

شخصات فنی اجزاء قفسهای پرورش ماهی در دریا (cage culture )و دستورالعمل نصب و نگه ١-اجزاء ساختاری  قفس ‌ها ٢-چارچوب قفسویژگیهای عمومی انواع تور برای قفس
٣-اندازه چشمه تور قفس ها ۴-سیستم  مهار مشخصات فنی اجزاء قفسهای پرورش ماهی در دریا (cage culture )و دستورالعمل نصب و نگهداری           اجزاء ساختاری  قفس ‌ها اجزاء ساختاری قفس شامل:  مهار در زیر آب ، چارچوب قفس، تورها که ماهی را نگه می‌دارد، حلقه تغذیه (برای نگهداشتن غذاها در قفس)، یک تور بالایی ( برای ممانعت از شیرجه پرندگان و همچنین دستبرد دیگران ) و چند نوع شناور مانند بویه های با حجم مختلف .       چارچوب قفس چارچوب می‌تواند از جنس فولاد و یا از جنس پلاستیک باشد (لوله‌های پلی اتلین متصل به هم ). پایه‌های فولادی و طناب ها چهارچوب قفس را به تور تور متصل می‌نمایند. کل چهارچوب می‌بایست با سیستم مهار و شناورسازی  متصل و تور‌بندی شود. این چهارچوب شامل گذرگاهها و ریل‌ها خواهد بود. این چهارچوب می‌بایست با بکارگیری مواد کم وزن و بدون خوردگی طراحی شود.   شکل 18ـ نمونه‌ای از یک قفس مستطیلی که تور‌ها در آن کار گذاشته شده‌اند.   تورهای  قفس : درشکل زیر برش عرضی چهارچوب قفس، تور ضد پرش ماهی ،  تور اصلی و سطح آب که با رنگ آبی مشخص است ، نشان داده شده است .   تور دارای سه وظیفه اصلی به شرح زیر می‌باشد: نگهداری ماهی ذخیره شده، حفاظت از ماهی‌ها در مقابل شکارچیان خطرناک خارج از تور و جریان آزادانه آب از محیط داخل و خارج قفس . قفس ها می بایست از مواد بادوام ، سبک و ارزان قیمت ساخته شوند ، به طور مثال تورهای فلزی گالوانیزه که دارای پوشش پلاستیکی است ، تورهای پلی اتیلن و تورهای پلاستیکی یا نایلونی بکار برده می شوند . تورهای فلزی  بادوام ، سخت ، با مواد آنتی فولینگ مانند روی که به روی این تورها قرار داده شده است مقاومت بیشتری نسبت به تکثیر و رشد جلبکها و موجودات مزاحم از خود نشان می دهند ، به راحتی تمیز می شوند و انعطاف پذیر ، اما بسیار سنگین و پردردسر هستند و استفاده از آن زیاد متداول نیست . تورهای پلاستیکی یا نایلونی بادوام ، نیمه سخت  ، سبک و ارزان تر از تورهای فلزی است . قفس هایی که با تور نایلونی ساخته شده اند تحت فشار تحمیل شده سایر تجهیزات نیستند . تور نایلونی در مقابل شکارچیانی مانند لاک پشت ، سمور و تمساح و غیره آسیب پذیر می باشد . یک تور با چشمه ی بزرگتر و قوی تر در جایی که شکارچیان بالا وجود دارند در اطراف تور اصلی قرار می گیرد . کاربرد تورهای نایلونی یا پلاستیکی امروزه در پرورش تجاری در قفس عمومیت دارد . تور های پلی اتیلنی نیز بادوام هستند و نیاز به مراقبت مناسب ، تمیز کردن و تعمیر دارند عمر مفید آنها بین 5-2 سال یا بیشتر در نوسان است . تور پلی اتیلنی کم‌وزن و بادوام است و به کارگیری آن آسان و همچنین ارزان قیمت می باشد . تور قفس را  می‌توان بصورت دو کیسه تو در تو ( تور داخلی وتور خارجی )  به چهارچوب متصل نمود . تور خارجی با بافت های محکم‌تر می‌تواند تور اصلی را احاطه نماید ، واز ورود ماهیان شکارچی جلوگیری نماید ، نام این تور نیز تور ضد شکارچی می‌باشد که تور اصلی را با فاصله تقریبی 1 تا 5/1 متر می‌پوشاند. اندازه سوراخهای تور می‌توانند تأثیر بسزایی  بر روی تولید داشته باشند. اندازه سوراخهای تور باید فضای کافی جهت گردش آب در قفس را به منظور ورود آب تازه و  اکسیژن و خروج ضایعات را فراهم آورد. با افزایش اندازه بچه ماهی‌ها ضروری است از تور با چشمه های بزرگتر استفاده گردد به طوری که نتوانند از میان چشمه ها  فرار کنند. جدول زیر رابطه میان اندازه‌ ماهی  و اندازه چشمه های  تور را جهت استفاده  نشان می‌دهد. اندازه سوراخ (سانتی متر) اندازه ماهی (سانتی‌متر) 15/0-07/0 5/0-0   7/0-15/0 5-5/0 5/1-7/0 10-5 8/3-5/1 15-10 5-8/3 15 به بالا       جدول 17 : ویژگیهای عمومی انواع تور برای قفس نکته : این تورها برای کلیه ی گونه های آب شیرین بکار می رود و هر کیسه تور می تواند حجم 1000 متر مکعب را در آب پوشش دهد ( قطر کیسه ی تور 15 متر و ارتفاع آن 10 – 7 متر و معلق در آب قرار می گیرد . )   نوع تور جنس مواد بکار رفته اندازه ی چشمه ی تور و کار برد آن تور اصلی پلی اتیلن ، پلاستیک یا نایلون ( گره دار یا بدون گره ) این تور، کیسه ی بسته ای است که ماهی را نگهداری می کند اندازه ی چشمه ی آن از 12 تا 14 میلی متر بوده و بچه ماهیان انگشت قد از 25 گرم تا وزن بازاری را می تواند نگهداری نماید . تور ضد شکارچی اغلب پلی اتیلن دور تا دور کیسه ی اصلی کشیده می شود که از حمله ی آبزیان شکارچی جلوگیری می نماید و اندازه ی چشمه ی آن 20 میلی متر است . تور ضد پرنده اغلب سبک ، انعطاف پذیر و از جنس نایلون و گره دار می باشند در بالای قفس قرار می گیرد و از شیرجه ی پرندگان و ورود آنها به داخل قفس جلوگیری می نماید و اندازه ی چشمه ی آن 20 سانتی متر است . تور برای حلقه ی غذا نایلون یا پلاستیک اندازه ی چشمه 2-1 میلی متر ، یک نوار با پهنای 40 سانتی متر است که محیط قفس را از داخل پوشش می دهد که 30 سانتی متر از ارتفاع آ در زیر آب و حدود 7 سانتی متر در بالای آب قرار می گیرد . این تور کلیهی غذاهای خورده نشده را نگه می دارد .     اندازه چشمه تور قفس ها اندازه چشمه تور فاصله ای است که دو ریسمان موازی تور از یکدیگر دارند که در شکل مشخص می باشد . اندازه ی چشمه فاصله ی خط A   تاخط B   می باشد که در عمل به آن نصف چشمه می /ویند و برحسب میلی متر بیان می گردد . اندازه ی چشمه ی تور اثر معنی داری در میزان تولید دارد . اندازه ی چشمه ی تور برای قفس های تیلاپیا ، کپور ، و گربه ماهی می بایست حداقل 5/1 سانتی متر ( حدود 2/1 اینچ ) تا  2 سانتی ( حدود 4/3 اینچ ) بهتر است . اندازه سوراخهای تور می‌توانند تأثیر بسزایی  بر روی تولید داشته باشند. اندازه سوراخهای تور باید فضای کافی جهت گردش آب در قفس را به منظور ورود آب تازه و  اکسیژن و خروج ضایعات را فراهم آورد. با افزایش اندازه بچه ماهی‌ها ضروری است از تور با چشمه های بزرگتر استفاده گردد به طوری که نتوانند از میان چشمه ها  فرار کنند. برای مثال ، یک تور پلاستیکی با چشمه 2 سانتی متر قادر به نگهداری بچه ماهی انگشت قد 9 گرمی تیلاپیا می باشد و تور پلاستیکی با چشمه ی 3 سانتی متری بچه ماهی حداقل 25 گرمی را به خوبی نگهداری مینماید ولی تور نایلونی با همین اندازه ی چشمه ماهی 70 – 50 گرمی را نگه می دارد . تورهای با اندازه ی چشمه ی بزرگتر این امکان را بوجود می آورند که ماهیان وحشی وارد قفس شوند و با ماهیان پرورشی رقابت غذایی داشته باشند . ماهیان وحشی در قفس رشد می نمایند و پس از اینکه بزرگتر شدند ، نمی توانند از قفس خارج شده و در آن باقی می مانند . این ماهیان به وزن مطلوب بازار نمی رسند و بنابراین باعث اتلاف غذا و فضای قفس می شوند . قفس ها ممکن است برای تولید بچه ماهی انگشت قد استفاده شوند . نوزاد یک گرمی در قفس های با چشمه ی تور 6/0 سانتی متر و با تراکم 3000 قطعه ماهی در هر متر مکعب به مدت 8 – 7 هفته تا وقتی که به وزن 10 گرم برسد ، پرورش داده می شود . بچه ماهی 10 گرمی تولید شده در قفس های با چشمه ی تور 5/1 سانتر ذخیره سازی می شوند . در این قفس ها تراکم ذخیره سازی 2500 قطعه در هر متر مکعب و طی 6 – 5 هفته بچه ماهیان 30 – 25 گرم تولید می شود . بعد از درجه بندی ماهیان ، آنها با تراکم 1500 قطعه در هر متر مکعب و برای رسیدن به وزن 60 – 50 گرم طی 5 هفته ذخیره سازی می شوند و یا اینکه تراکم ذخیره سازی را به 1000 قطعه در هر متر مکعب کاهش داده و طی 10 – 9 هفته به 100 گرم رسانده می شوند . ماهیان می بایست در هر 6 – 4 هفته از نظر اندازه ، درجه بندی شوند . با این روش ماهیان رشد نکرده و ماهیان ماده جمع آوری می شوند . جدول 18 : رابطه ی بین اندازه ی ماهی ( طول کل ) و اندازه ی چشمه ی تور و تعدا د   PLY    طول کل ماهی ( سانتی متر ) چشمه ی تور ( سانتی متر ) تعداد ply 10 – 5 5/1 – 7/0 15 – 6 15 – 10 8/3 – 5/1 24 – 15 15 به بالا 0/5 – 8/ 3 48 – 38 فائو مطالعه ی موردی پرورش ماهی در قفس در پناتگ چین گزارش فنی TCP   سیستم  مهار این سیستم قفسها را بصورت شناور در یک خط کنار هم نگه می‌دارد. قفسها می‌توانند به تنهایی یا بصورت  گروهی در یک ردیف ، به شناورها یا طناب های  سنگین  معلق در سطح آب،متصل گردند . هر ردیف مهار ، در نزدیکی بستر به زنجیرهای فولادی و در نهایت به بلوک های سنگین بتنی متصل می شوند .  بدیهی است  که سیستم مهار باید به اندازه کافی قوی باشد تا برای نگهداری قفسها و اتصال با تجهیزات شناورکننده مقاومت لازم را داشته باشند .    شکل 1 :  رایج‌ترین تور مهار  مورد استفاده در جهان                                     علامت گذاری بوسیله رشته‌ای از بویه های شناور بر روی آب مشخص می گردد . این خیلی مهم است که تمام مزرعه  قفس یا محدوده آن  بطور واضح و به ردیف علامت گذاری شود . بویه های راهنما در روز و شب ( با نور )  برای آگاهی بهره برداران دیگر سد یا دریاچه کار خود را انجام می دهند و      مهار کننده ها   یکی از اجزائ قفس مهار کننده ها می باشند که وظیفه نگهداری قفس ها را به عهده دارند . مهار کننده ها از پایین به بالا عبارتند از : لنگر , زنجیر, حلقه , طناب و بویه بدیهی است که اطلاعات صحیح در مورد باد , موج و جریان آب در طراحی مهار کننده ها بسیار موثر می باشد . نحوه قرار گرفتن مهار کننده ها و نوع آنها بسته به نوع قفس ها متفاوت می باشند . برای مثال قفس های مناسب برای دریا دارای یک سیستم مهار کاملا عمودی است که با طوفانی شدن دریا قفس ها هیچ مقاومتی را از خود نشان نمی دهند و مانند گیاهان آبزی در جهت جریان حرکت نموده و حتی به زیر آب می روند ولی در قفس های مناسب دریاچه ها  و پناهگاه های موجود در اطراف جزایر از نوع دیگر مهار کننده استفاده می گردد . بطوریکه این سیستم مهار, قفس ها را از چند نقطه مقابل هم ثابت نموده و با نیروی جریان مقابله می نمایند و اجازه  نمی دهند که قفس ها حرکت نمایند . همچنین نوع قفس در شرایط اقلیمی مختلف ( باد , موج , شدت جریان آب و جنس بستر) نیز تغییر می یابد . برای مثال شکل لنگر در بستر دریا با جنس گل و لای با بستر دیگر از جنس ماسه و سنگ و یا سطوح صاف و شیب دار متفاوت می باشد. بطوریکه در بستر گلی, لنگر شکل هندسی (مکعب) دارد و وزن آن اهمیت دارد ولی در بستر ماسه ای و سنگی شکل نوک تیز پیدا می کند تا به درون بستر فرو  رود و قفس را ثابت نماید . در مناطقی که بستر دارای شیب می باشد نیز می توان از لنگر هایی که در چهار جهت دارای نوک تیز می باشند , استفاده نمود . بنا بر این برای مناطق مختلف می بایست لنگر ها و همچنین طناب های مختلفی طراحی نمود .           طراحی مهار کننده ها : بعضی از محل های انتخاب شده برای قفس دارای جریانات دریایی قوی هستند و بعضی دیگر در نقاط عمیق قرار دارند و بعضی در معرض طوفان های سهمگین می باشند . به همین دلایل کلیه طناب ها , بویه ها و اجزائ فولادی نظیر حلقه ها , زنجیر ها و لنگر ها فراخور منطقه انتخاب می شوند . اگر یک قفس بصورت محکم توسط مهار کننده های غیر قابل انعطاف ثابت شود , نه تنها قسمت کلاهک روی آب شکسته می شود بلکه ممکن است سبب پارگی تور نیز بشود و ماهیان با تماس با تور در حالت طوفانی  در معرض آسیب های جدی قرار بگیرند . خلاصه اینکه  طراحی خوب برای مهار کننده ها, اجازه می دهد که قفس ها و تور ها به امواج مدور عکس العمل نشان دهند و نیرو های ناشی از حرکت های رفت و برگشتی آنها را خنثی نمایند . در زمان طوفانی , تور های قفس نیروی خیلی زیادی را به کلاهک قفس وارد می نمایند . قویترین نیرو های ذکر شده در جهت عمودی به مجموعه وارد می گردد . اگر به علت شناوری کلاهک, حرکت به سمت بالا برای کلاهک تشدید شود , با نزدیک شدن یک موج با بالا ترین درجه , نیروی عمودی وارده به تورها و کلیه ضمایم آنها بشدت افزایش می یابد و می بایست این نیرو توسط کلاهک مستهلک گردد . البته مستهلک کردن این نیرو توسط انعطاف پذیر بودن مهار کننده ها نیز انجام  می گردد .  در مناطقی که دارای امواج بلند می باشند , ضروری است که کلاهک ها با بویه های خط شناوری به صورت دو تایی به هم متصل گردند و اجازه داده شود که کلاهک بصورت جداگانه و متفاوتی به نیروی وارده از تور عکس العمل نشان بدهد . تور مانع پرش ماهیان می بایست بصورت شل بر روی پایه های کلاهک نصب گردد و هیچ نیرویی به این پایه ها  و تور وارد نمی گردد . اگر طناب های مهار که از لنگر ها می آیند بقدر کافی طویل باشند , حالت انعطاف پذیر پیدا نموده و نیروهای وارده به قفس را مستهلک می نمایند و مانع از شکستن کلاهک و یا پاره گی تور می گردند .  در جریان های دریایی قوی برای جلوگیری از کاهش حجم تور و متراکم شدن ماهیان ذخیره سازی شده , می بایست این طناب ها طویل شده و با سطح آب زاویه هر چه کمتر را تشکیل دهند . بطوریکه اگر طول آنها کوتاه باشد قفس را در استرس قرار می دهد . این موضوع باعث می شود بویه های خط شناوری به زیر آب نرفته و نیروی شناوری خود را برای تورها و کلاهک به مصرف برساند . البته در اندازه بویه های خط شناوری می بایست دقت نمود . طناب های افسار می بایست به تمام لوله های   کلاهک (2-3 ) متصل گردد نه به یک لوله که مجبور باشد تمام بار را تحمل نماید .         شکل هندسی مهار روبرو :   وقتی که فقط یک لنگر و طناب مهار در جهت باد غالب قرار گیرند , ممکن است تا 80% نیروی وارده به سیستم را تحمل نمایند و این لنگر و طناب می بایست بقدر کافی قوی باشند تا بتوانند نیروی وارده را کنترل نمایند . بطوریکه اگر این لنگر و طناب تحمل مقاومت را نداشته باشند , بار وارده که تشدید شده است به لنگر و طناب طرفین قفس تحمیل می گردد و ممکن است آنها را نیز از بین ببرد . بهتر این است که از شکل هندسی مهار روبرو استفاده گردد , بطوریکه 4 سری لنگر و طناب و متعلقات دیگر بصورت روبروی هم قرارگیرند که این کار چندین فایده بشرح زیر دارد : –         نیروی وارده را به لنگر های کوچکتر هدایت نموده و تقسیم می نماید –         هیچ گونه چرخشی در جهت سیستم نخواهیم داشت –    توانایی کشش دو طرفه برای لنگر ها و طناب هاب روبرو به هم وجود دارد که باعث ثابت ماندن سیستم بدون تغییر جهت می گردد .      نمای‌ کلی‌ سیستم‌ قفس‌ دریایی‌ که‌ بر اساس‌ سیستم‌ مهاری‌ مرتب‌ گردیده‌ است‌     سیستم افسار مهار :  امروزه از این سیستم در قفس های نصب شده بصورت گروهی استفاده می گردد . بطوریکه یک شبکه طناب در عمق 5 متری زیر سطح آب که در فواصل مشخص به یک بویه متصل می باشد و زیر آن بویه در عمق 5 متری یک صفحه مشبک فلزی وجود دارد که هر کدام از سوراخ ها به یک جهت متصل می باشد , یعنی که یکی به طناب متصل به لنگر و دیگری به بویه  بالای سر خود و همینطور دیگری به کلاهک قفس که این یکی بصورت جفت به کلاهک متصل می شود و طناب افسار نامیده می شود . بطور مثال برای یک مجموعه قفس 10 تایی با آرایش 5*2 از 18 بویه مشابه هم استفاده می گردد تا شبکه طناب را پشتیبانی نماید . اشکال این سیستم این است که فشار مضاعفی بر روی بویه های گوشه وجود دارد . البته می توان در گوشه ها از بویه های بزرگتری استفاده نمود .         کشش طناب های مهار : بدیهی است که این طناب ها می بایست کشش مساوی داشته باشند . بنابراین زاویه کشش وطول طناب میبایست حتی المقدور یکسان باشند . برای این منظور بستر دریا هر چه مسطح تر باشد بهتر است و هرگز در مسیر طناب ها برآمدگی و یا یک صخره یا  تپه وجود نداشته باشد که در مواقع طوفانی موجب ساییدگی طناب شده و آن را قطع می نماید        ( به توپوگرافی بستر توجه گردد ) . در مواقع اجبار که می بایست یک یا چند طناب از روی صخره عبور نماید , ضروری است که قسمت آسیب پذیر طناب مهار به یک بویه غوطه ور متصل گردد تا در هنگام پارگی طناب , آن بویه به سطح آمده و کارکنان متوجه وضعیت طناب  بشوند . کشش وزنی : همانطور که طناب های مهار به هنگام فشار کش می آیند , کش آمدن زنجیرها نیز توسط طولانی کردن آنها امکان پذیر می باشد . طناب های مهار نمی بایست شل و آویزان باشند , اگر آنها اینچنین نباشند بدیهی است که نیروی کشش مساوی در تمام جهات اعمال نمی گردد و ممکن است جهت کلی قفس ها در طول زمان تغییر نماید . سیستم کششی تنظیم شده می نواند بصورت خیلی ساده مجموعه قفس را نگهداری نماید . در بعضی از مواقع , کوتاه بودن طول زنجیر سنگین متصل به لنگر, موجب ناهماهنگی در کشش می گردد .   طراحی ساده برای نصب اجزاء قفس و امکان نگهداری آنها :   نصب بعضی از سیستم ها نسبتا ساده است ولی تقریبا نگهداری آنها غیر ممکن است . نگهداری سیستم از اهمیت زیادی برخوردار است , بطوریکه یک قفس همانند یک کشتی است  که نمی تواند در مواقع طوفانی در اسکله  پهلو بگیرد و کلیه متعلقات آن بطور شبانه روزی در طول سال در معرض نیروی باد , امواج و جریانات هستند . بنابراین می بایست قطعات به راحتی نصب و یا تعویض گردند . استفاده از تعداد زیادی حلقه و صفحات اتصال فولادی و یا چشم های فولادی نصب شده روی طناب و یا بویه های غوطه ور متصل به انتهای طناب مهار در مدیریت نگهداری قفس اهمیت دارند . بهر حال , مراقبت شبانه روزی و توجه به حلقه های فولادی که طناب ها از آنها عبور می نمایند ضروری است . بهترین سیستم استفاده از بویه های کوچک غوطه ور که  روی حلقه نصب شده  ، می باشد ( حساسه دور حلقه ) , بطوریکه اگردر این نقطه مشکلی بوجود آید و ارتباط قطع گردد ، بویه کوچک به سطح آمده و توسط کارکنان رویت می گردد و نسبت به تعمیر آن اقدام می شود . بدیهی است در این محل دو طناب که  نیرو را تحمل می نمایند عبور می نمایند و نقطه آسیب پذیر سیستم هستند  .   دوام و جنس اجزاء قفس : بدیهی است که هر چه عمر مفید اجزاء بیشتر باشد آسیب پذیری آنها کمتر است و نگهداری آسان تر و هزینه های آن کمتر می گردد . بطوریکه هزینه غواصی تا عمق کمتر از 9 متر ارزان می باشد ولی برای بازرسی اجزای پایینی قفس که نزدیک به بستر دریا می باشند , این هزینه ها افزایش می یابند که در صورت استفاده از اجزاء با کیفیت و دوام زیاد  حذف می گردند .                 دستورالعمل بازرسی و تمیز کردن اجزاء سیستم :   تمیز کردن قفس ها بازدید هفتگی از کلیه طناب ها و لوله ها ضروری است . تمیز کردن با برس های سخت / طناب / زنجیر بطور هفتگی انجام می شود .   تمیز کردن طناب های شبکه  قفس  موجودات مزاحم چسبیده به این طناب ها توسط غواص بطور ماهانه تمیز  می گردد . غواصان از برس های سیمی برای تمیز کردن استفاده می نمایند .    تمیز کردن بویه ها ،صفحات مشبک که از آنها زنجیر عبور می نماید و طناب های شبکه قفس بویه ها بطور ماهانه توسط کارگران تمیز می شود و صفحات مشبک نیز ماهانه ولی توسط غواص تمیز می شوند . طناب های شبکه که در عمق 5 متری زیر سطح قرار دارند نیز توسط غواص و با دست تمیز می شوند . تمیز کردن لنگرها لنگرها توسط غواص و با دست بطور ماهانه تمیز می شوند .   تمیز کردن تور و بررسی ماهانه آن تورها  بطور روزانه بررسی  و در صورت نیاز تمیز می شوند . در آخر دوره پرورش نسبت به خارج کردن تورها اقدام شده و آنها را پس از خشک کردن با برس تمیز می نمایند ، البته می توان آنها را در محل نصب هم تمیز نمود .   تعویض بویه ها  غواص می تواند حداقل یک تن از صفحات زنجیر را با کیسه خود بالا آورد . او کیسه را از هوا پر می کند و به راحتی قطعات را  بالا می آورد .  طناب کوچک را به اولین اتصال زنجیر می بندد ، پیچ را از هر دو انتها باز می نماید ، طناب و زنجیر را از بویه قدیمی جدا  نموده و به بویه جدید متصل کرده و پیچ آن را می بندد .     مراحل بازرسی از قفس ها در شکل زیر چگونگی بازرسی قطعات مجموعه قفس های یک مزرعه نشان داده شده است .       فرم بازرسی غواص برای وجود ایراد در سیستم  :   بله یا نه توصیه   بله یا نه توصیه   بله یا نه توصیه   بله یا نه توصیه لنگر 1     لنگر 5     لنگر 9     لنگر 13     زنجیر 1     زنجیر5     زنجیر9       زنجیر 13     طناب 1     طناب 5     طناب 9     طناب 13     صفحه زنجیر     صفحه زنجیر     صفحه زنجیر     صفحه زنجیر     بویه 1     بویه 5     بویه 9     بویه 13         بله یا نه توصیه   بله یا نه توصیه   بله یا نه توصیه   بله یا نه توصیه   لنگر2     لنگر6     لنگر 10     لنگر 14       زنجیر2     زنجیر6     زنجیر10     زنجیر 14       طناب 2     طناب6     طناب 10     طناب 14       صفحه زنجیر     صفحه زنجیر     صفحه زنجیر     صفحه زنجیر       بویه2     بویه 6     بویه 10     بویه 14          بله یا نه توصیه   بله یا نه توصیه   بله یا نه توصیه لنگر3     لنگر 7     لنگر 11     زنجیر3     زنجیر7     زنجیر11     طناب3     طناب 7     طناب 11     صفحه زنجیر     صفحه زنجیر     صفحه زنجیر     بویه3     بویه 7     بویه  11       بله یا نه توصیه   بله یا نه توصیه   بله یا نه توصیه   لنگر4     لنگر 8     لنگر 12       زنجیر4     زنجیر8     زنجیر12       طناب4     طناب 8     طناب 12       صفحه زنجیر     صفحه زنجیر     صفحه زنجیر       بویه4     بویه 8     بویه  12                                                               دستور العمل نصب قفس ها نصب قفس ها با توجه به شرایط آب و هوایی منطقه مورد نظر انجام می شود ، بطوریکه در استانهای جنوبی فصل بهار از نظر طول روز و درجه حرارت هوا مناسب است . بنابر این در هنگام برنامه ریزی برای پروژه ، تعیین زمان نصب اهمیت دارد .   بررسی محل و تعیین نقطه مناسب اصولا” پس از بررسی نقشه های توپوگرافی بستر دریاچه مورد نظر و در نظر گرفتن عمق آب ، نوع بستر ، شدت جریان آب، سرعت باد و ارتفاع موج نسبت به انتخاب نقطه با طول و عرض جغرافیایی مشخص اقدام می شود و پس از تایید کاربری نقطه توسط مراجع قانونی مربوطه ، طراحی سیستم مهار و تور مناسب صورت می گیرد . بدیهی است که بدون داشتن اطلاعات فوق نمی توان اجزاء قفس را محاسبه و طراحی نمود . به عبارت دیگر می بایست در بررسی ها دقت نمود و در صورت مشکوک بودن نسبت به اندازه گیری مجدد  کلیه پارامترها اقدام نمود . ·   به طور ساده اگر بخواهیم بیان کنیم ، کلیه لنگرها  ، طول زنجیر و طنابها ی مهار و میزان شناوری بویه ها با  آگاهی از  عمق آب ، نوع بستر ، شدت جریان آب، سرعت باد و وضعیت توپوگرافی بستر تعیین می گردد  . ·   نقطه در نظر گرفته شده برای نصب باید قبل از نصب دارای مجوز باشد تا ایجاد مزاحمت برای کاربران دیگر در دریا به عمل نیاید . ·       در مجوزهای صادر شده می بایست طول و عرض جغرافیایی و مساحت در اختیار پرورش دهنده مشخص باشد . ·   پس از اتمام مراحل نصب می بایست  اطراف مزرعه را با بویه های بزرگ که قابلیت روشنایی در شب را دارند علامت گذاری نمود .   با انتخاب صحیح محل نصب می توان از پایین بودن ریسک سرمایه گذاری و سهولت مدیریت اطمینان حاصل نمود .   مونتاژ قفس ها قفس ها در نزدیکترین نقطه به محل نصب ، مونتاژ شده و در آب قرار می گیرد . انتخاب نزدیکترین نقطه به علت کاهش هزینه ها می باشد . محل مونتاژ می بایست یک زمین مسطح یک هکتاری باشد که در کنار دریا قرار دارد و  دارای جاده و برق است . رعایت موارد زیر برای این مرحله توصیه می شود . ü       با توجه به اینکه محل کارخانه تا محل نصب فاصله زیادی دارد ، بنابراین می بایست از کلیه قطعات  مراقبت نمود تا دچار سرقت نشوید ، چرا که در این صورت هزینه های نصب با وقفه ای که در تامین آنها بوجود می اید ، افزایش می یابد . ü                کلیه قطعات قفس می بایست به محلی که در نظر گرفته شده حمل گردد . ü                کلیه کارکنان می بایست به کار خود مسلط بوده و تحت پوشش بیمه باشند . ü       همزمان با مونتاژ قطعات می توان نسبت به نصب سیستم مهار اقدام نمود و شرایط را برای حمل قفس ها به محل فراهم نمود . ü                تور قفس پس از متصل شدن قفس به شبکه مهار ، به قفس متصل می گردد     کشیدن قفس ها در آب   در هنگام کشیدن حداکثر سرعت نباید بیش از 2 گره باشد  و یک نگهبان باید  در مدت حمل بر روی قفس ها بماند و مراقب اجرای صحیح روش حمل گردد . هر موقع قفس تمایل به فرو رفتن داخل آب داشت ، باید سرعت را کاهش داد . در مدت انجام عملیات کشش قفس ها ، نگهبان باید مراقب هر گونه تغییر در جریان  آب یا  موقعیت طناب ها باشد . قفس ها همانگونه که در شکل  زیر مشخص است کشیده می شوند .     برای کشیدن رعایت نکات زیر ضروری است  :   ü       قفس می بایست توسط عبور طناب های عرضی  ، کاملا” به هم بسته شده تا از آسیب های احتمالی در هنگام افزایش سرعت قایق مصون بماند . ü       در هنگام کشیدن قفس ها ، فشار بیشتری به قفس دوم وارد می گردد ، بنابراین با توجه به شرایط موجود و بعد مسافت و توان قایق کشنده می توان نسبت به انتخاب تعداد قفس برای حمل تصمیم گرفت . ü       در هنگام حمل وجود موج و باد باعث ایجاد استرس به قفس و قایق می شود بنابراین این کار را در شرایط آرام انجام دهید . ü                قایق ران می بایست به دستگاه های ارتباطی مانند بی سیم  مجهز باشد ، تا در مواقع ضروری استفاده گردد . ü                در هنگام رسیدن به محل ، قایق ران می بایست مراقب شبکه طناب در زیر آب باشد . ü       توصیه شده است که در هنگام حمل می بایست به هر قفس یک بویه کوچک متصل شود که طول طناب آن با توجه به عمق مسیر حمل قفس تعیین می گردد . این کار باعث می شود که اگر بنا به دلایلی قفس دچار آسیب گردید و غرق شد ، محل آن توسط بویه مشخص باشد .   علامت گذاری سایت :        محوطه سایت به وسیله بویه گذاری  مشخص می شود . به همین منظور نصاب قفس  باید مواظب باشد که محل اتصال اجزاء سیستم مهار به قفس  بسیار محکم وطبق نقشه مربوطه  اجرا شود و باید منابع و نقشه های استفاده شده در سایت در برگه تعیین هزینه ای که تحویل می شود اعلام گردد تا ابعاد طرح و محدوده  آن کاملا” مشخص شود . با اجرای صحیح نقشه ، مراحل بعدی کار مانند مراقبت ونگهداری از قفس ها و بازرسی دوره ای  غواصان به سهولت انجام می گیرد . نصاب قفس می بایست بصورت دقیق موقعیت طناب ها و لنگرها و قفس ها را    از نظر شیب بستر و در معرض استرس بودن ،نشان دهد و میزان نوسانات ارتفاعی سیستم مهار را مشخص نماید . بدیهی است که قبل از نصب از اطلاعات هیدروگرافی استفاده می شود . برای این منظور  طراحی با اتوکد یا شبیه ساز بسیار خوب است .   آماده نمودن اجزاء سیستم مهار        بسیار مهم است که اجزاء مهار  ( طناب و سیم ) با طول صحیح و در محل  خود  درست نصب شوند . بازرسی پس از اتمام نصب از  کلیه اجزاء ضروری است بسیار مهم است که کشیدگی زنجیرها و طول مورد نیاز دقیقا” محاسبه شده باشد  که در زمان نصب روی سایت پاره نشوند .  طنابهای جدید که از روی قرقره باز می شوند بسیار راحت استفاده می شوند و بعد از کشیدگی دفعه اول حدودا” 5 % کش می آیند . این در 200 متر طناب 10 متر است که برای محکم نگهداشتن مهار کافی است . بعضی از قرقره های طناب جنس بدتری دارند به طوری که این سر طناب و آن سرش تفاوت دارد برای بریدن طنابها به صورت سریع و پیاپی باید به یک نقطه ضربه زد تا به کشش آن آسیب نرسد . اما این مهم است که مطمئن شویم هیچکدام از دو سر طنابها نمی چرخند . مقداری از این طنابها که در زیر قفس ها قرار دارند با تغییرات سطح آب در دریاچه ها ، نباید با جایی برخورد داشته باشند ، این بسیار مهم است مخصوصا” در مناطقی که کنار آن صخره است  .  همیشه این مشکل  در مناطق  کم عمق بیشتر است جایی که طنابهای بلند خیلی بی توجه با نوسانات سطح آب یا در جهت باد  به این طرف و آن طرف می روند  .     نصب لنگرها  :    طراحی لنگر می بایست با توجه به جنس بستر و شدت جریان در آن محل ، انجام گیرد و نصاب لنگر باید پس از رها کردن آن در نقطه مورد نظر ، نسبت به کشیدن آن توسط یک نیروی موتوری مانند قایق نسبت به محکم شدن محل قرار گیری لنگر مطمئن شود . با نصب صحیح لنگر و کشیدن آن توسط قایق ، لنگر کاملا” در زمین فرو رفته و ثابت می شود  که در غیر این صورت  سیستم مهار توانایی نگهداری نیروی وارده  را نخواهد داشت  .   بسیار مهم است که شبکه مهار در خطوط مستقیم  نصب شده باشند . بلوکهای سیمانی برای مرکز ثقل بویه ها  : نصب این بلوکها با بلند کردن آنها توسط جرثقیل مستقر بر روی لنج و قطع کردن طناب آن در محل مورد نظر انجام می گیرد . این بلوکها در آب تقریبا” 60%  وزن خود را خواهند داشت  و با فرو رفتن متعلقات خود را نیز به زیر آب می کشند (  مانند زنجیر و شگل و طناب که به یک بویه متصل است ) ذکر این نکته ضروری است که در این موقع کارکنان می بایست کاملا” مواظب باشند تا با فرو رفتن یک دفعه بلوک ، با متعلقات آن برخورد نداشته باشند .   در شکل زیر موقعیت نصب قفس ها با توجه به جهت باد و همچنین محل  کلیه قطعات سیستم مها ر مشخص شده است .       2-4-7- امکانات‌ لازم‌ برای‌ قفس‌ها  قفس‌ها:  قفس‌ها برای‌ بیشتر گونه‌های‌ ماهی‌های‌ باله‌ دار مناسبند و انتخاب‌ مکان‌ مناسب‌ برای‌ آنها بایستی‌ بر اساس‌ خصوصیات‌ زیستی‌ ماهی‌ (مثلاً دما، جریان‌ها، وضعیت‌ امواج‌) و ظرفیت‌ حامل‌ توده‌ آب‌ (مثلاً توپوگرافی‌، بستر، تعویض‌ آب‌ و عمق‌) صورت‌ گیرد. نوع‌ تکنولوژی‌ قفس‌ ارتباط‌ مستقیم‌ با محیط‌ استقرار آن‌ دارد. در مناطقی‌ که‌ بندرت‌ در معرض‌ شرایط‌ و امواج‌ دریایی‌ هستند مواد استفاده‌ شده‌ می‌توانند چوبی‌ باشند، در حالی‌ که‌ مواد پلاستیکی‌ مانند پلی‌ اتیلن‌ و استیل‌ برای‌ نواحی‌ در معرض‌ شرایط‌ دریایی‌، مناسب‌ تر می‌باشند. ساختار قفس‌ها گرد یا چهارگوش‌ است‌ و حجم‌ آن‌ها از حدود 125 متر مکعب‌ به‌ بالا متغیر است‌. سیستم‌ مهارسازی‌ برای‌ یک‌ سایت‌ پرورش‌ ماهی‌ در قفس‌، به‌ خاطر تعادل‌ و انعطاف‌ پذیری‌ خیلی‌ مهم‌ است‌. قفس‌ها می‌توانند از خشکی‌، از قایق‌ یا از یک‌ سکوی‌ شناور ثابت‌ در کنار قفس‌ها سرویس‌ دهی‌ شوند. سیستم‌های‌ تغذیه‌ برای‌ غذا دهی‌ اتوماتیک‌ باید بر روی‌ قفس‌ها نصب‌ باشند. یک‌ سیستم‌ نظارت‌ ویدیویی‌ به‌ منظور بررسی‌ رفتار، جنب‌ و جوش‌ و مرگ‌ و میر ماهی‌ها و کنترل‌ خسارات‌ در تورها باید استفاده‌ شود. یک‌ سیستم‌ بالا آورنده‌ برای‌ جمع‌ آوری‌ ماهی‌های‌ مرده‌ و تلفات‌ غذایی‌ نیز باید نصب‌ شود.  ادوات‌ شستشوی‌ تور، انبار غذاها و سایر امکانات‌ خدماتی‌ مورد نیاز است‌. نمای‌ عمومی‌یک‌ سیستم‌ قفس‌ دریایی‌ مستقردر چهارچوب‌ مهارها در شکل‌ 2 نشان‌ داده‌ شده‌ است‌.    امکانات‌ دور از ساحل‌:  یک‌ قفس‌ انعطاف‌ پذیر پرورش‌ ماهی‌ ‌ در اندازه‌ها و اشکال‌ مختلف‌ است‌ که‌ قطر آن‌ بین‌ 5 تا 15 متر بوده‌ و توسط‌ سیستم‌ مهاری‌ به‌ بستر متصل‌ است‌. سیستم‌ مهاری‌ حالت‌ انعطاف‌ پذیری‌ را در استفاده‌ از انواع‌ مختلف‌ قفس‌ها بوجود می‌آورد و به‌ آسانی‌ می‌تواند در بسترهای‌ شنی‌ به‌ وسیله‌ لنگرهای‌ گاو آهنی‌ مهار شود. زمانی‌ که‌ از قفس‌های‌ پرورش‌ ماهی‌ در مناطق‌ در معرض‌ امواج‌ استفاده‌ می‌گردد، موج‌ شکن‌هایی‌ که‌ استرس‌ ناشی‌ از امواج‌ را کاهش‌ می‌دهند در جلوی‌ قفس‌ قرار داده‌ می‌شوند. این‌ موج‌ شکن‌ها می‌توانند سکوهای‌ بتنی‌ باشند، که‌ ممکن‌ است‌ از آن‌ها بعنوان‌ سکوی‌ خدماتی‌ وکاری‌ نیز استفاده‌ شود و یا می‌توانند از نوعِ سکویِ شناورِ ساخته‌ شده‌ از لوله‌ پلی اتیلنی با قطر 400 میلی‌ متر باشند که‌ روی‌ آنها حلقه‌های‌ متعدد لاستیک‌ قرار گرفته‌ است‌. این‌ سکوها با لنگرهایی‌ که‌ در فاصله‌ 10 متری‌ هم‌ دیگر قرار دارند، مهار گردیده‌ و با زاویه‌ کمی‌ در جهت‌ باد تعبیه‌ می‌گردند و بنابراین‌ موج‌ها کمترین‌ خسارات‌ را می‌توانند به‌ سازه‌ها وارد کنند. برای‌ سرویس‌ دهی‌ قفس‌ پرورش‌ ماهی‌ به‌ قایق‌ کاتاماران‌ 35 پائی‌ با عرشه‌ بزرگ‌ کاری‌ مجهز به‌ جرثقیل‌ و وینچ‌ برای‌ تعویض‌ تورهای‌ پرورشی‌ و جابجایی‌ وسایل‌ نیاز می‌باشد و همچنین‌ به‌ قایق‌ کوچکتر 18-16 پائی‌ با موتور بیرونی‌ 60 اسب‌ بخار و آبخور زیاد هم‌ نیاز است‌. در بیشتر نواحی‌ حفاظت‌ شده‌، سکوی‌ کاری‌ و خدماتی‌ می‌تواند مناسب‌ باشد و حتی‌ ارتباط‌ مزرعه‌ با ساحل‌ می‌تواند از طریق‌ راهروهای‌ ارتباطی‌ صورت‌ گیرد و به‌ این‌ ترتیب‌ دسترسی‌ به‌ تجهیزات‌ قفس‌ به‌ آسانی‌ میسر شود. در مورد پرورش‌ ماهیان‌ جوان‌، توصیه‌ می‌شود مکان‌ استقرار قفس‌ در نواحی‌ حفاظت‌ شده‌ باشد.  قفس‌ها باید مجهز به‌ غذا دهنده‌های‌ انفرادی‌ و ابزارهایی‌ برای‌ جمع‌ آوری‌ ماهی‌های‌ مرده‌ باشند. آزمایش‌ غذاها جهت‌ تعیین‌ بازده‌ آنها باید صورت‌ گیرد و همچنین‌ یک‌ سیستم‌ بالا آورنده‌ برای‌ جمع‌ آوری‌ ضایعات‌ غذاها می‌بایستی‌ نصب‌ شود. از سیستم‌ کنترل‌ غذادهی‌ مجهز به‌ تکنولوژی‌  VCR  (تصویربرداری‌ ویدیویی‌) زیر آبی‌ یا انواع‌ دیگر وسایل‌ بصری‌ نیز باید استفاده‌ کرد. سیستم‌های‌ ثبت‌ کننده‌  VCR  می‌بایستی‌ برای‌ مشاهده‌ رفتار ماهی‌، اشتها،وضعیت‌ سلامتی‌ و بار آلودگی‌ تور و خسارات‌ وارده‌ بر تور قفس‌ پرورش‌ مورد استفاده‌ قرار گیرند. غواصان‌ بایستی‌ مرتباً خسارات‌ وارده‌ بر تور را کنترل‌ و ترمیم‌ کنند. برای‌ اجتناب‌ از شکار و صید ماهی‌ توسط‌ پرندگان‌، بایستی‌ قفس‌ها را با تورهای‌ محافظ‌ پوشاند. نور شدید آفتاب‌ باعث‌ استرس‌ و صدمه‌ دیدن‌ ماهی‌ها می‌شود. در چنین‌ شرایطی‌ تورهای‌ سایه‌ ساز توصیه‌ می‌گردد. دوره‌ نوری‌ طولانی‌ در رشد ماهی‌ تاثیر گذار می‌باشد.  در صورتی‌ که‌ آزمایشات‌ نوری‌ را به‌ صورت‌ دلخواه‌ تنظیم‌ کنیم‌، استفاده‌ از چراغ‌های‌ زیر آبی‌ و دستی‌ و برِ کمکی‌ (ژنراتور دیزل‌ و تانک‌های‌ سوخت‌) ضروری‌ است‌.    امکانات‌ مستقر در ساحل‌:  تجهیزات‌ قفس‌ پرورش‌ ماهی‌ در ساحل‌ بایستی‌ امکانات‌ انبار غذا را داشته‌ باشند.  در آب‌ و هوای‌ گرم‌ انبار غذا بایستی‌ خنک‌ نگاه‌ داشته‌ شود. جرثقیل‌ چنگال‌ دار برای‌ جابجایی‌ و انتقال‌ پالت‌ها و کیسه‌های‌ غذا از انبار به‌ قایق‌های‌ سرویس‌ دهی‌ لازم‌ است‌. آب‌ دریا برای‌ تمیز کردن‌ و شستشو بایستی‌ به‌ طور مرتب‌ پمپ‌ شود. آب‌ برای‌ استوانه‌های‌ شوینده‌ که‌ در نظافت‌ تورهای‌ قفس‌ استفاده‌ می‌گردد مورداحتیاج‌ می‌باشد. پس‌ از تمیز کردن‌، تورهای‌ پرورش‌ با مواد ضد جلبک‌ در تانک‌های‌ بزرگ‌ آغشته‌ وشسته‌ شوند. در صورت‌ بزرگ‌ بودن‌ تورها به‌ جرثقیل‌های‌ 3 تنی‌ و کامیون‌ نیاز است‌. پس‌ از شستشو، تورها باید خشک‌ شوند. برای‌ خشک‌ کردن‌ تورها یک‌ سطح‌ صاف‌ بزرگ‌ لازم‌ است‌. در طول‌ مدت‌ شستشو و خشک‌ کردن‌ تورها، باید به‌ کمک‌ سایبان‌ از تابش‌ مستقیم‌ نور خورشید به‌ آنها جلوگیری‌ کرد. در امکانات‌ خشکی‌ باید یک‌ سیلو تعبیه‌ نمود تا بتوان‌ ماهیان‌ مرده‌ و فضولات‌ را در آنجا ذخیره‌ نمود. بخش‌های‌ از قبل‌ ساخته‌ شده‌ مجهز به‌ مخلوط‌ کن‌، پمپ‌ و تانک‌ ذخیره‌ سازی‌ هم‌ باید فراهم‌ باشند. یک‌ کوره‌ برای‌ سوزاندن‌ آشغال‌ و ضایعات‌ مزرعه‌ باید وجود داشته‌ باشد. دیگر وسایل‌ خدمات‌ رسانی‌ برای‌ یک‌ مرکز تحقیقاتی‌ آبزی‌ پروری‌ در زیر توضیح‌ داده‌ شده‌ است‌.    سایر امکانات‌ خدماتی‌:  تأسیسات‌ ذخیرة‌ غذا:  پلت‌های‌ ماهی‌ ساخت‌ کارخانجات‌ تولید کنندة‌ غذا، بر اساس‌ دمای‌ انبار بین‌ 2 تا 4 ماه‌ تاریخ‌ مصرف‌ دارند. اگر غذا برای‌ مدت‌ طولانی‌ یا در دمای‌ بالا ذخیره‌ شود، ویتامین‌ها تخریب‌ شده‌ و روغن‌ آنها فاسد می‌شود. بنابراین‌ تمام‌ غذاهای‌ ساخته‌ شده‌ باید در شرایط‌ خنک‌ نگاهداری‌ شوند. امکانات‌ انبار غذا شامل‌: شرایط‌ تهویه‌ هوا برای‌ نگهداری‌ غذای‌ پلت‌ مولدین‌ و بچه‌ ماهی‌ها، یخچال‌ برای‌ غذاهای‌ خشک‌ و غذاهای‌ غنی‌ شده‌، و فریزر برای‌ نگهداری‌ سیست‌های‌ آرتمیا، رژیم‌های‌ غذایی‌ منجمد، و ضایعاتِ ماهیِ مورد تغذیة‌ مولدین‌ می‌باشد. ضمناً اتاقی‌ جهت‌ تولید غذاهای‌ با اندازة‌ کوچک‌ برای‌ ساختن‌ غذاهای‌ دارویی‌ در هچری‌ لازم‌ است‌. اتاِ مذکور دارای‌ مخلوط‌ کن‌ پودری‌ / خمیری‌، آسیاب‌ غلات‌، پلت‌ سازهای‌ کوچک‌، و اسپری‌ کننده‌ و قفسه‌های‌ خشک‌ کن‌ است‌.    کارگاه‌ها  تعمیرات‌ و انبارها:  یک‌ کارگاه‌ کوچک‌ با وسایل‌ مورد نیاز می‌بایستی‌ در ساختمان‌ خدمات‌ رسانی‌ وجود داشته‌ باشد. چون‌ مزارع‌ پرورش‌ ماهی‌ عموماً در مناطق‌ نسبتاً دور از شهرهای‌ اصلی‌ ایجاد می‌شوند، بنابراین‌ حداقل‌ 3 انبار کوچک‌ برای‌ لوازم‌ یدکی‌ وعمومی‌باید وجود داشته‌ باشد که‌ شامل‌ انبار وسایل‌ لوله‌ کشی‌ (لوله‌ها و اتصالات‌)، انبار وسایل‌ برقی‌ و مکانیکی‌ و یک‌ انبار برای‌ وسایل‌ کار دفتری‌ می‌شوند. در مورد قفس‌ دریایی‌ یک‌ تور پرورش‌ یدکی‌ به‌ ازای‌ هر 5 قفس‌ می‌بایستی‌ دردسترس‌ باشد.    دفاتر:  دفاتر اداری‌ اصلی‌ می‌بایستی‌ نزدیک‌ به‌ ورودی‌ مزرعه‌ قرار داشته‌ باشند که‌ شامل‌ بخش‌ دفتری‌ برای‌ مدیر مزرعه‌ و کارمندان‌ اداری‌ و نیز اتاِ ملاقات‌ است‌. اتاِ مدیر هچری‌ در ساختمان‌ هچری‌ قرار داشته‌ بنابراین‌ دسترسی‌ آسان‌ به‌ محل‌ کار وجود دارد.  اتاِ نگهبانی‌ کوچکی‌ هم‌ برای‌ نگهبانان‌، باید در ورودی‌ مزرعه‌ قرار داشته‌ باشد.      محل‌ اقامت‌ کارکنان‌:  محل‌ اقامتی‌ برای‌ کارکنان‌ اصلی‌، کارآموزان‌ و کارگرانی‌ که‌ در منطقه‌ زندگی‌ می‌کنند باید در نظر گرفته‌ شود. ضمناً آشپزخانه‌ و حمام‌ هم‌ باید برای‌ کارگران‌ در نظر گرفته‌ شوند. کارکنان‌ ماهر و نیمه‌ ماهر این‌ امکانات‌ را در اتاقشان‌ خواهند داشت‌.  خدمات‌ پشتیبانی‌:  یک‌ آزمایشگاه‌ کوچک‌ مجهز به‌ لوازم‌ آنالیز آب‌ و بیماری‌ بایستی‌ در کنار ادارة‌ اصلی‌ مستقر باشد. مدیر تولید و مدیر مزرعه‌ می‌باید در تشخیص‌ بیماری‌ و کنترل‌ آب‌ تجربه‌ داشته‌ باشند. ضمناً متخصصین‌ بیماری‌ ماهی‌ هم‌ باید حتماً حضور داشته‌ باشند.    تأسیسات‌ قرنطینه‌:  بچه‌ ماهی‌های‌ جدیدی‌ که‌ به‌ مرکز تحقیقاتی‌ وارد می‌شوند نیاز به‌ دورة‌ قرنطینه‌ داشته‌ تا احتمال‌ شیوع‌ بیماری‌ به‌ حداقل‌ مقدار خود برسد. همچنین‌، ماهی‌های‌ تولید شده‌ در بخش‌های‌ تولیدی‌ یا آزمایشگاهی‌ نیز پیش‌ از ارسال‌ به‌ سایر بخش‌ها باید مدتی‌ در قرنطینه‌ قرار گیرند. برای‌ جلوگیری‌ از شیوع‌ آلودگی‌ و بیماری‌ در سایر بخش‌ها  لازم‌ است‌ تا حد امکان‌، از تماس‌ بین‌ تجهیزات‌ بخش‌ قرنطینه‌ و تجهیزات‌ سایر بخش‌ها جلوگیری‌ شود .بنابراین‌، تک‌ تک‌ وسایل‌ و امکانات‌ بخش‌ قرنطینه‌ بایستی‌ به‌ عنوان‌ یک‌ واحد مجزا و غیر وابسته‌ تعریف‌ شوند، بجز وسایلی‌ که‌ برای‌ ضد عفونی‌ آب‌ ورودی‌ قبل‌ از مصرف‌ و برای‌ ضد عفونی‌ مجدد آن‌ پس‌ از مصرف‌ و هنگام‌ خروج‌ از بخش‌ قرنطینه‌ بکار می‌روند. تجهیزات‌ قرنطینه‌ برای‌ آزمایش‌های‌ مربوط‌ به‌ سلامت‌ ماهی‌ (ماهی‌های‌ در معرفی‌ عوامل‌ بیماری‌ زا) و اطمینان‌ از صحت‌ و سلامت‌ ماهی‌ یا تخم‌های‌ وارداتی‌ برای‌ سایر مزارع‌ ایران‌ و حتی‌ اطمینان‌ از سلامت‌ برنامه‌های‌ تحقیقاتی‌ خود مرکز، لازمند (مطالعات‌ مربوط‌ به‌ گونه‌های‌ جدید برای‌ آبزی‌ پروری‌ متراکم‌، بهبود پتانسیل‌ ذخایر و…).  ضمناً در بخش‌ قرنطینه‌، قسمتهائی‌ نیز لازمند که‌ از نظر فیزیکی‌، کاملاً از یکدیگر جدا و مستقل‌ باشند.  چنانچه‌ در تأمین‌ آب‌ مورد نیاز، اصل‌ بر استفادة‌ مجدد آب‌ به‌ کمک‌ سیستم‌های‌ گردشی‌ باشد، هر کدام‌ از واحدهای‌ مجزای‌ مذکور باید سیستم‌ ضد عفونی‌ مستقلی‌ برای‌ آب‌ مورد استفاده‌ داشته‌ باشند. واحدهای‌ فوِ باید برای‌ آزمایش‌های‌ ایمنولوژی‌ و واکسیناسیون‌ هم‌ امکان‌ کاربرد داشته‌ باشند .  آزمایشگاه‌های‌ آسیب‌ شناسی‌ ماهی‌:  خدمات‌ و تحقیقات‌ مربوط‌ به‌ بهداشت‌ ماهی‌ها  می‌بایست‌ بر روی‌ مطالعة‌ علایم‌ بیماری‌ و تشخیص‌ مراحل‌ مختلف‌ آن‌ متمرکز باشند. به‌ علاوه‌، آزمایشات‌ کمی‌ و کیفی‌ پزشکی‌ نیز باید انجام‌ شوند. ضمناً کاربرد راهنمایی‌های‌ بهداشتی‌ و واکسن‌ها برای‌ پیشگیری‌ (به‌ کمک‌ فرمالین‌، مالاشیت‌) از بیماری‌ باید مد نظر قرار گیرد. در ایستگاه‌ قرنطینه‌ لازم‌ است‌ بر اساس‌ روش‌های‌ متداول‌ و تأیید شده‌، آزمایشات‌ کالبد شکافی‌، ایمنی‌ شناسی‌، باکتری‌ شناسی‌ و ویروس‌ شناسی‌ بر روی‌ ماهی‌ها انجام‌ شود. علاوه‌ براین‌، محققینی‌ که‌ در امور فرآوری‌ غذاها، توزیع‌ و فراوری‌ ماهی‌، دفع‌ مواد زاید و ضد عفونی‌ کردن‌ آب‌ مطالعه‌ می‌کنند، به‌ خدمات‌ آزمایشگاهی‌ نیاز دارند. در برنامه‌های‌ تکثیر ماهی‌ و توسعه‌ پتانسیل‌های‌ موجود، به‌ تست‌های‌ فیزیولوژیک‌ و ژنتیک‌ نیاز است‌. همچنین‌ آزمایشات‌ سم‌ شناسی‌، همانطور که‌ در بهسازی‌ و ضد عفونی‌ آب‌ بکار می‌روند، باید در قسمت‌های‌ تولید ماهی‌، تولید غذای‌ ماهی‌ و فرآوری‌ ماهی‌ نیز بکار روند.    آزمایشگاه‌ مرطوب‌:  آزمایشگاه‌ مرطوب‌ که‌ برای‌ نمونه‌گیری‌ و ثبت‌ سنجش‌های‌ (وزن‌، طول‌ و غیره‌) ماهی‌ بکار می‌رود، شامل‌: بستر زهکشی‌ شده‌، مخازن‌ برودت‌ و انجماد و مخازن‌ حمل‌ و نقل‌ و بیهوش‌ کردن‌ ماهی‌ است‌. هیچ‌ یک‌ از این‌ موارد نبایداز مواد فاسد شدنی‌ یا قابل‌ زنگ‌ زدن‌ تهیه‌ شده‌ باشند.  ضمناً بایستی‌ ترازو، میزهای‌ اندازه‌گیری‌، فلاسک‌ها و لوله‌های‌ توزیع‌ اکسیژن‌، ظروف‌ حامل‌ نیتروژن‌ مایع‌، وسایل‌ کالبد شکافی‌، لوله‌ها و کیسه‌های‌ ویژه‌ نمونه‌ برداری‌ از بافت‌، سرنگ‌های‌ بسته‌ بندی‌ شده‌، کامپیوتر و دیگر تجهیزات‌ آزمایشگاهی‌ نیز در این‌ آزمایشگاه‌ موجود باشند.    4-4-7- نیازهای‌ مربوط‌ به‌ آب‌  کمیت‌ آب‌:  شرایط‌ آب‌ و هوایی‌، ویژگی‌های‌ خاک‌ و امکان‌ محدودیت‌ در دسترسی‌ به‌ آب‌ باید بررسی‌ شوند. اگر در منطقه‌ای‌  قرار گرفته‌ایم‌ که‌ دارای‌ تغییرات‌ شدید شرایط‌ جوی‌(دما، بارش‌ها و…)است‌، مرکز تحقیقاتی‌ باید استفاده‌ از امکانات‌ خارج‌ سالن‌ را به‌ حداقل‌ رسانده‌ و به‌ سمت‌ سیستم‌های‌ استفاده‌ مجدد از آب‌ در پرورش‌ متراکم‌ آبزیان‌ درداخل‌ سالن‌ روی‌ آورد. تاسیسات‌ خارج‌ سالن‌ نیز می‌بایستی‌ شامل‌: تانک‌ها یا استخرهای‌ زمینی‌ واجد عایق‌ پلاستیکی‌ باشند. البته‌ تانک‌ها باید در زیر سایه‌ قرار گیرند.      کیفیت‌ آب‌:  کیفیت‌ آب‌ مورد نیاز برای‌ پرورش‌ آبزیان‌ به‌ نیازهای‌ گونة‌ ماهی‌ انتخابی‌ برای‌ پرورش‌ بستگی‌ دارد. از نظر تئوری‌ می‌توان‌ به‌ کمک‌ سیستم‌های‌ پیشرفته‌، فاکتورهای‌ هر نوع‌ آبی‌ را متناسب‌ با نیازهایِ خاصِ پرورشیِ گونة‌ مورد نظر، تغییر داد ولی‌ این‌ نکته‌ را نیز باید به‌ یادداشت‌ که‌ هزینة‌ چنین‌ کاری‌ بسیار سنگین‌ است‌.  برخی‌ پارامترهای‌ مهم‌ کیفی‌ آب‌ برای‌ پرورش‌ ماهی‌ در دنبالة‌ بحث‌ ارایه‌ می‌شوند.  گونه‌های‌ مختلف‌ ماهی‌ها در مقابل‌ کیفیت‌های‌ آب‌ حساسیت‌های‌ متفاوتی‌ از خود بروز می‌دهند و این‌ موضوع‌ باید در هنگام‌ ارزیابی‌ محل‌ پرورش‌ و منبع‌ تأمین‌ آب‌ آن‌ مورد توجه‌ قرار گیرد. راه‌ حل‌ کاهش‌ مصرف‌ آب‌ در تأسیسات‌ آبزی‌ پروری‌ به‌ کمک‌ استفاده‌ مجدد آب‌، به‌ تلاش‌ خاصی‌ برای‌ تنظیم‌ دمای‌ آب‌ و نیز شستشوی‌ خودکار تانک‌های‌ ماهی‌ نیاز دارد در تأسیسات‌ خارج‌ از سالن‌، دمای‌ آب‌ طی‌ ماه‌های‌ تابستان‌، ممکن‌ است‌ افزایش‌ چشم‌گیری‌ داشته‌ باشد. این‌ موضوع‌ باید در طراحی‌ تولید دیده‌ شده‌ باشد تا طی‌ ماه‌های‌ تابستان‌، از تولید در محیط‌ خارج‌ از سالن‌ اجتناب‌ شود. علاوه‌ بر مورد فوِ، نرخ‌ کم‌ جریان‌ آب‌ در سیستم‌های‌ مدار بسته‌، الگوی‌ حرکتی‌ ضعیفی‌ را ایجاد می‌کند که‌ نتیجة‌ آن‌ خودپالاییِ ضعیفِ تانک‌هایِ مدورِ پرورشِ ماهی‌ است‌. بنابراین‌ خودپالایی‌ تانک‌ها می‌تواند به‌ وسیله‌ کاربرد یک‌ پمپ‌  air lift  مناسب‌ انجام‌ شود.  پارامترهای‌ کیفی‌ آب‌ که‌ ممکن‌ است‌ برای‌ آبزی‌ پروری‌ مهم‌ باشد:  کلسیم‌، منیزیم‌، سدیم‌، پتاسیم‌، آهن‌، سیلیکات‌، منگنز، برم‌، بی‌ کربنات‌، سولفات‌، کلراید، فسفات‌، آمونیاک‌، نیتریت‌، نیترات‌، سولفیدِ هیدروژن‌، سختی‌ در شکل‌ کربنات‌ کلسیم‌، قلیاییت‌ در شکل‌ کربنات‌ کلسیم‌، شوری‌،  PH ، تیرگی‌، ضریب‌ هدایت‌ الکتریکی‌، اکسیژن‌ محلول‌، نیتروژن‌ محلول‌، دی‌ اکسید کربن‌ محلول‌،  TDS .   14- دستورالعمل های مورد نیاز  :  نگهداری قفس کلیه تور‌هااحتیاج به نگهداری ویژه و  مداوم دارند . با نظافت و تعمیر، عمر مفید تور به 5 سال یا بیشتر خواهد رسید. تور‌ها با چشمه ریزتر اجسام شناور خارجی را به خود می‌گیرد و کار را دچار مشکل می نمایند. تور هایی که توسط جلبک ها پوشیده می شوند ، نمی توانند ورود و خروج آب را براحتی انجام داده و مانع اکسیژن رسانی و تهویه آب می گردند و کار کردن را بسیار سخت می نمایند . کارگرها باید به محض اینکه تور‌ها توسط جلبک ها پوشیده شدند آنها را تمیز نمایند. این بسیار مهم می‌باشد که قفسهای خالی را به منظور کاهش فرسودگی در آب نگهداری نمایند قفسهایی که در خارج آب نگهداری می شوند بر اثر بوی ماهی موش‌ها را به دور خود جذب کرده و توسط آنها خورده می‌شود. کل قفسها باید به طور متناوب و دوره‌ای برای یافتن پاره گی تورها ، اندازه چشمه ها و شکاف ها بر روی لوله و باز شدن درزها  و لاک‌پشت‌ها و ماهی های وحشی گیر کرده در  تور بازرسی شوند. چشمه های تور‌ توسط طنابها و کابل های پلی اتیلنی در خشکی تعمیر می شوند. قفسهای پر از ماهی در آب باید به طور دائم بازرسی شوند، به خصوص جهت بازرسی قسمتهای تحتانی و بی‌عیب بودن تور‌ها باید غواصان استخدام شوند. بعضی از کمپانی‌ها ترجیح می‌دهند که پیمانکاران خارجی و طراحان تور‌ها ، جهت بازرسی ساختار کلی تور‌ها و ارزیابی وضعیت آنها در طول سال یک بار بازدید نمایند .   یک طرح برای در نظر گرفتن قوائد آبزی پروری و استاندارد های کیفی هدف کار کردن هماهنگ با محیط زیست محلی و اجرای قوائد به منظور دستیابی به تجارت مستمر می باشد . پرورش ماهی منطبق با اصول و قوانین محیط زیست اجرا می گردد . تلاش برای حفظ استاندارد های بین المللی و حفظ گفتگوی مستمر با مجریان قانون وجود خواهد داشت .  استاندارد های محیط زیست قبل از شروع پروژه ، ارزیابی اثرات زیست محیطی طرح می بایست انجام شده و اثرات اهداف طرح بر محیط زیست جهت توسعه ی فعالیت بررسی می گردد . این توضیحات مجریان طرح و توسعه را قادر خواهد کرد تا بدانند چه اثراتی از این فعالیت بر محیط وجود دارد و اجرای ْآن عملی است یا خیر و این نیاز مجریان مدیریت دریاچه ها ، بازرسان محیط زیست و بعضی از خریداران محصولات برای اطمینان از سلامتی تولید می باشد . بنابراین مراقبت مستمر از فاکتور های بیولوژیکی ، فیزیکی ، شیمیایی محیط زیست و اطمینان از رعایت استاندارد های کیفی پروژه ضروری است .  محیط فیزیکی – ارزیابی اثرات زیست محیطی می بایست کلیه نقاط مطلوب برای نصب مزارع تولید در قفس را در دریاچه ها یا سدها معین نماید . – قفس ها می بایست در نقاطی نصب شوند که جریان های طبیعی آب وجود دارند . تبادل آب در قفس حیاتی است . اکسیژن محلول می بایست در قفس تضمین گردد و ضایعات جمع آوری شده و دور ریخته شود تا ماهی از رشد و درصد زنده ماندن مطلوبی برخوردار گردد . – قفس می بایست در مسیر بادهای غالب منطقه قرار گیرند تا به بهترین وجهی عمل هوادهی انجام گیرد و قفس ها از هم باید حداقل 20 متر فاصله داشته باشند . داشتن عمق مناسب زیر قفس ( 10 متر یا بیشتر ) باعث عدم رشد موجودات مزاحم مانند جلبک ها می گردد . – تغییرات فیزیکی روزانه محیط توسط یک تیم متخص که وظیفه ی حفظ کیفیت آب را دارند بررسی می گردد . محیط بیولوژیکی – قفس های شناور را نباید در نقاطی که زیر آن گیاهان آبزی غوطه ور وجود دارند ، نصب نمود . این گیاهان قادر به کاهش سرعت جریان آب و همچنین اکسیژن آب هستند . در بعضی موارد ، رشد زیاد جلبک ها باعث تاثیر در طعم گوشت ماهی و نامطلوب نمودن آن می شوند و شرایطی را بوجود می آورند که خریداران اقدام به کاهش قیمت خرید می نمایند . – نگهداری و مراقبت مطلوب ماهیان باعث کاهش بیماریها و مشکلات مزرعه می گردد . ( مانند استفاده از مولدین مرغوب برای تولید نوزاد ماهی ) و به عبارت دیگر داشتن یک برنامه ی مراقبت بهداشتی ماهیان موجب کنترل بیماریها و پیشگیری از وقوع آنها می گردد . – تلفات ماهیان به طور روزانه از قفس خارج شده و در نقاط مشخص از بین می رود . – تراکم ذخیره سازی در جهت کاهش ضایعات خروجی از قفس می بایست مدیریت شود . – معمولا غذا عامل اصلی ورودی به قفس می باشد . تولید کنندگان غذا می بایست غذایی تولید نمایند که موجب حفظ کیفیت استاندارد گوشت ماهی شده و کمترین ضایعات را داشته باشد . در حال حاضر پرورش دهندگان ماهی از غذاهای اکسترود که قابلیت هضم بالایی دارند و کمترین ضرر را به محیط زیست دارند استفاده می نمایند . – اجرای پروژه نباید موجب ایجاد مزاحمت برای اکوسیستم وحشی ( مانند پرندگان و سگ آبی و یا ماهیان وحشی دریاچه ) شود .  محیط شیمیایی o    استفاده از مواد شیمیایی خطرناک  می بایست به دقت مدیریت شود ، مانند تراپوتان ،  افزودنی های تراپوتیک ، بیهوش کننده ها ، ضدعفونی کننده ها ، آفت کش ها ، نگهدارنده های چوب ، مواد ضد موجودات مزاحم مانند جلبک و مواد تمیز کننده تور ها که به محیط وارد می شوند ،  نمی بایست  از ظرفیت مجازی  که محیط قادر به تحمل آن است خارج شوند  . o    مواد درمان کننده ، شستشو دهنده و ضدعفونی کننده می بایست با دقت کامل و کنترل شده به منظور پرهیز از آلودگی دریاچه استفاده شوند . o    مواد شیمیایی و تراپوتان ها می بایست در حداقل ممکن و تحت نظارت دقیق توسط متخصصین این کار انجام گیرد و در ظروف مطمئن و دور از دسترس و در محل مطمئن ( قفل شده ) نگهداری شوند . o       کاربرد هورمونهای تغییر جنسیت می بایست طبق دستور العمل معتبر و به صورت کنترل شده انجام گردد . o    مواد استفاده شده در  ساخت قفس می بایست دارای استحکام لازم بوده و نسبت به پوسیدگی و خوردگی و اثر مواد شیمیایی بر روی آنها مقاوم باشند . در هنگام ساخت قفس ها می بایست نسبت به از بین بردن یا دفن زباله های تولید شده اقدام نمود که حائز اهمیت است .    انسان و محیط زیست ·    کلیه ی کارکنان می بایست نسبت به محیط زیست و مسئولیت انسانها در برابر آن آموزش دیده و از حداکثر آگاهی برخوردار باشند و نسبت به اجرای آن تلاش نمایند . ·    فعالیت پر وش ماهی می بایست با سایر فعالیت های احتمالی در دریاچه مانند صیادان و توریست ها و فعالیت های ورزشی هماهنگی داشته و با هم تضاد نداشته باشند . مزارع قفس می بایست به طور مشخص علامت گذاری شده و خطری را برای بهره برداران دیگر دریاچه به وجود نیاورند . ·        تولید اشتغال برای تشکل های محلی و توسعه ی وضعیت معیشتی آنها می بایست از اهداف پروژه باشد . ·        در پروژه باید نسبت به اجرای فنون جدید که ممکن است باعث تغییر در فعالیت تولید کنندگان کوچک گردد اقدام شود . ·    قفس ها می بایست در نقاطی نسب شوند که مزاحمت های متناوب وجود نداشته باشد تا ماهیان دچار استرس ، صدمه و کاهش تغذیه نشوند . ماهیان از مخلوقات ترسو هستند که نباید برای آنها ایجاد مزاحمت نمود . 2 – 14 اقدامات ایمنی ، خطرات و استاندارد های بهداشت سلامتی ·        مراقبت شب و روز از مزرعه برای جلوگیری از صدمه ی افراد بیمار و خسته و دزدی از ماهیان ضروری است . ·    کلیه ی کارکنان بخش مراقبت می بایست از لباسها و تجهیزات مناسب برای کارشان برخوردار باشند ( مانند جلیقه های نجات زمانی که در روی قفس کار میکنند ) . ·        ایجاد خانه ی بهداشت و پرسنل مجرب توسط شرکت مجری طرح از تدابیر ایمنی ضروری است . ·    کلیه ی کارکنان می بایست اطلاعات کاملی از شغل خود داشته باشند . دستور العمل ها یا توافق نامه ها ی کار کردن استاندارد باید رعایت شده تا کارکنان کلیه ی وظایف خود را به نحو صحیح انجام دهند . ·    کلیه ی تجهیزات قفس می بایست از ایمنی 100 % برخوردار بوده و بویژه سکوهای کار که کارگران برروی آن کار می کنند می بایست در روزهای طوفانی ایمنی کامل را داشته باشند . اگر پیش بینی آب و هوا شرایط بدی را اعلام نمود ، می بایست به کارگران گفته شود که به خشکی برگردند و پس از آرام شدن هوا به سر کار خود مراجعه کنند . سکوهای استراحت کارکنان در آب ، دارای کلیه ی تجهیزات از قبیل جهت یابی ، حلقه های نجات و غیره هستند . ·    امکان تماس های اضطراری در ایستگاههای کار می بایست فراهم گردد که کارکنان وقایع خطرناک و یا احتمال وجود خطر را گزارش دهند تا بهترین واکنش توسط مجریان اتخاذ گردد . ·        کلیه ی قایق های کار سالم و با تجهیزات کامل جهت یابی در کلیه ی ساعات شبانه روز آماده ی به کار هستند .    – ساختار سازمانی  پیشنهادی در مزرعه ماهی مدیر عامل  مسئول کلیه تجارت ها و امور مربوطه و همچنین کلیه سیاست های اجرایی  می باشد و گزارش کار ها را به رئیس هیات مدیره اعلام  می نماید.   اداره  تولید این واحد مسئول کلیه امور مربوط به فعالیت های پرورش ماهی است. مدیر تولید ناظر فعالیت های روزانه قفس ها و تولید ماهی ها و کارهای  بیو‌تکنیکی و محیطی مربوطه می باشد.به همراه وی دو ناظر دیگر نیز فعالیت دارند. ناظر تولید در خشکی  مسئول کلیه فعالیت های تولید ماهی و امور مربوطه بر روی زمین (غیر آب) و در استخرهای خاکی و مخازن  میباشد(تولید لارو،مولد و بچه ماهی انگشت قد ). این فرد بطور مستقیم به مدیر تولید گزارش می دهد و کلیه مراقبت های سالن بچه ماهی و مولدین و تکثیر و استخرهای بچه ماهی به او گزارش خواهد شد.ایشان بچه ماهیان مورد نیاز ناظر قفس را تامین خواهد نمود .   ناظر تولید در قفس ها این ناظر مسئول کلیه امور مربوط به تولید ماهی در مناطق نزدیک ساحل در دریاچه می باشد که به طور مستقیم به مدیر تولید گزارش خواهد نمود.این فرد ناظر کلیه فعالیت های قفس ها را تحت کنترل خود دارد تا زمانی که ماهی  به اندازه مناسب جهت عرضه به بازار و مناسب صید شود  را دارا می‌باشد  . وی همچنین ناظر گروه قایق ها و گروه امنیت دریاچه می‌باشد.   ناظر مجرب کنترل کیفی محیط مسئول کلیه امور محیطی(کیفیت آب، دما،اسیدیته آب  هم برای حوضچه ها و هم برای دریاچه) وی همچنین مسئول حفظ سلامتی ماهی ها و کیفیت آنها و بکارگیری مواد شیمیایی و آزمایش های  کیفیت غذا و نیز کیفیت ماهی ها در هنگام صید و غیره میباشد.به طور کلی تمام مراحل از پرورش تا صید و آزمایشگاه های مربوطه را نیز اداره می نماید.   واحد مهندسی پروژه   مدیر مهندسی پروژه کلیه فعالیت های نگهداری قفس را برای شرکت بررسی می نماید که شامل: (ماشین آلات ، قایق‌ها، قفس‌ها و سایر تجهیزات مهندسی) به طوری که از صحت فعالیت های سیستم مطابق استاندارد ها مطمئن شود. نقش اصلی وی کلیه کارهای اولیه تاسیسات و کار احداث خواهد بود که مجدداً کلیه فعالیت های نگهداری در داخل آب و در ساحل به عهده ایشان خواهد بود . ناظر مهندسی در خشکی که کلیه فعالیت های مهندسی زمینی در ساختمان ها و ماشین آلات  را بررسی می کند. نگهداری ماشین آلات و آماده به کار بودن آنها ،تحت نظارت ایشان خواهد بود.     ناظر مهندسی قفس نظارت بر فعالیت های مربوط به قفس ها که شامل چارچوب قفسها، تور و شبکه های قفس ، قایق ها و سایر تاسیسات در آب را بر عهده دارد. این فرد گروه خود که شامل مکانیک  قایق و افراد تمیز کننده قفس ها هستند را تعیین می نماید .    واحد مالی مدیر مالی کلیه امور مربوط به ساختار مالی شرکت را جهت اطمینان از صحت بکارگیری  سرمایه‌ها کنترل می نماید. حسابداران که دستیاران مدیر مالی میباشند کلیه سابقه های مالی و به روز بودن داده ها را جهت اطمینان بررسی مینمایند.  صندوق داران مسئول نگهداری وجوه نقدی شرکت و اطلاعات مربوطه می باشند .    نیروی انسانی و بخش اداری متصدی منابع انسانی مراقب رفاه تمامی کارکنان و پیشبرد تمامی مراحل برای کارکنان می‌باشد. این بخش ممکن است که متصدی باشد یا در موقعیت مدیریت که بستگی به تعداد پرسنل دارد. بخش اداری ناظر بر کل کار اداری، منشی‌ها، حقوق‌ها و دستمزدهای کارکنان، سلامتی و امنیت امور اداری و دیگر امور مربوط به نیروی انسانی  خواهد بود این کارکنان به مدیر امور اداری گزارش خواهند داد .   هیأت مدیره مدیرعامل مدیرمالی مدیر تولید ناظرتولید در  خشکی ناظر تولید در قفس ناظر زیست محیطی   مهندس پروژه مهندس ناظر خاک مهندس ناظر قفس سرپرست تکثیر  سرپرست بچه ماهی مسئول ایمنی مزرعه   سرپرست ایمنی قفس خدمه قایق‌ها و غیره   تکنسین آزمایشگاه کیفیت آب محیط زیست سلامت ماهیان و غیره صنعتگر مکانیک کارگاه سرپرست و غیره حسابرس انباردار صندوق دار  و غیره حسابدار تیمهای مکانیکی نگهداری قفسها و غیره       تصاویر                                          شکل 21ـ نمودار سازمانی  برای یک مزرعه پرورش ماهی با ظرفیت 2000 تن در سال   امکانات ، نوع و تعداد ماشین آلات و هزینه های سالیانه کل هزینه های اجرایی و سرمایه گذاری مزرعه ی قفس به شناخت از چند فاکتور اولیه بستگی دارد . اغلب تولید کنندگان با مقیاس های 1000 ، 2000 و 5000 تن در سال تولید را اندازه گیری می نمایند . ظرفیت تولید و سرمایه گذاری را با پاسخ به سوالات زیر می توان به دست آورد . ü                 چه تعدادی استخر و مرکز تکثیر در خشکی برای پشتیبانی از تولید در قفس مورد نیاز است ؟ ü                 چه تعداد قفس و با چه حجمی می توان ساخت و در دریاچه نسب نمود ؟ ü                 چه تعداد لوازم و تجهیزات با عمر طولانی می بایست خریداری شود ؟ مانند قایق ، ماشین آلات و وسایط نقلیه هزینه های اجرایی با احتساب ظرفیت تولید و پاسخ به سوالات زیر محاسبه می گردند. ü                 چه مقدار غذا برای تولید مورد نیاز است و ضریب تبدیل غذا چقدر باشد ؟ ( غذا معمولا 60 % هزینه های تولید را در مزارع تجاری به خود اختصاص می دهد ) ü                 چه تعداد آزمایشگاه مورد نیاز است تا از خدمات آنها استفاده شود و چه تعداد پرسنل میبایست استخدام شوند؟ ü                 چه تعداد از اقلام ذکر شده در فهرست زیر می بایست خریداری گردد ؟   جدول 18ـ هزینه‌های اصلی آبزی پروری در قفس  و در ساحل  هزینه های اصلی پرورش در خشکی  ( دراز مدت ) خریداری زمین بهسازی زمین احداث استخر ها و تجهیزات زهکشی  احداث کانال های تکثیر و مخازن بچه ماهی پمپ جهت کشیدن آب از دریاچه تا مزرعه لوله‌های پمپ و دیگر  لوازم سیستم تور آب (دمنده و هوا دهنده) تراکتور و وسایل نقلیه مزرعه دیگر وسایل نقلیه (بالا‌بر  جرثقیل‌ها، تریلی‌ها) و غیره… نقل و انتقال زنده ماهی و جعبه های هم اندازه کردن ماهیان پرتاب کننده های  غذا ماشین‌های احداث حوضچه ها  (گریدرها و ماشین‌های چمن‌زنی) ساختمان مدیریتی ساختمان دفتر، انبارهای کلی و دیگر ساختمانهای مزرعه ساختمان آزمایشات و انبار غذا ساختمان کارگاه، گاراژ و دیگر امکانات وابسته ساختمان رفاهی کارکنان (رستوران، و اتاق تعویض) کارگاه تجهیزات مورد نیاز (وسایل جوشکاری، دریل و غیره) سوخت و مخزن سوخت تجهیزات رستوران تجهیزات دفتر (کامپیوتر، پرینتر، و دیگر تدارکات) دیگر نیازهای طولانی مدت   هزینه‌های اصلی آبزی پروری از لحاظ قفس (دراز مدت) سیستم مهار قفس ها چهارچوب قفس و نصب آنها تور قفس سکوهای اقامت پرسنل در آب شناور برای انبار غذا در کنار قفس قایق حمل غذا و غذادهی قایق کار (تحویل ماهی، تحویل غذا، تحویل کارکنان) سکوی برداشت محصول دستگاه درجه بندی ماهی برای بازار قایق موتوری شمارنده ماهی تجهیزات غواصی پمپ برداشت ماهی سیستم رادیویی محل، صفحات  خورشیدی و دیگر تجهیزات کارکنان و خدمه و دیگر لوازم     نگهداری خوب باعث کاهش استهلاک تجهیزات و طولانی شدن عمر آنها می گردد . در جدول  زیر ما هزینه های ثابت و جاری در یک مزرعه ی نمونه ی قفس را در خشکی و در آب فهرست نموده ایم .    جدول 19ـ هزینه‌های مربوط به آبزی پروری در آب و در خشکی  (کوتاه‌مدت) هزینه‌های جاری هزینه‌های غذا حقوق‌ها دستمزدها دیگر هزینه‌ها و اجرتهای قانونی برق آب و دیگر نرخ‌ها ارتباطات (تلفن، رادیو و غیره) نگهداری و تعمیر- ساختمان قفسها نگهداری و تعمیر- قایق ها و دیگر تجهیزات هزینه‌های بهداشت و سلامتی هزینه ایمنی جوازها، اجازه‌ها و دیگر اجرتها سوخت و روغنها اجرت غواصی مواد مصرف شدنی هزینه‌های بکارگیری لباسهای محافظ هزینه‌های نقل و انتقال و سفرها هزینه‌های آموزش اجرت مانیتورینگ زیست محیطی سرگرمی و پذیرایی آزمایشگاه شیمی استهلاک تجهیزات سود وامها و دیگر مصارف پولی دیگر هزینه‌های مورد استفاده   از آنجاییکه ما هزینه تولید را در یک مزرعه بصورت ساده بررسی نمودیم ، بنابراین هزینه های توزیع و بازار یابی و جوانب آنها را در موضوع این بحث ذکر نکردیم .   منابع : v   مطالعات شرکت نروژی رفا v   -گزارش اجرایی شرکت فیوژن مارین اسکاتلند