فیل ماهی یا ماهی بلوگا که به آن ماهی خاویاری شکم سفید نیز گفته می شود با نام علمی Huso huso بزرگترین گونه ماهیان خاویاری در دریای خزر بوده و خاویار آن گران‌ترین نوع خاویار در دنیاست. جایگاه اصلی آن در قسمتهای شمالی و مرکزی دریای خزر است و در مسیر مهاجرت خود که در جهت عقربه های ساعت می باشد از بخش جنوبی یعنی آبهای ایران عبور می نماید.
سالانه تعداد محدودی از ماده ها یا نرهای بالغ ممکن است به برخی از رودخانه های ایران به ویژه سفیدرود برای تخم ریزی وارد شوند.
زمستانها در ژرفاهای تا ۱۸۰ متری و در فصول گرم در اعماق ۲۰ تا ۳۰ متری حرکت می کند. تاسماهیان بر خلاف بسیاری از ماهی های دیگر تشکیل گله یا دسته نمی دهند و همه آنها مهاجرت های فردی دارند. عمده صید فیل ماهی ایران در ناحیه چهار شیلاتی، گلستان فعلی صورت می گرفت.
از ویژگی های عمده فیل ماهی داشتن سبیلک های حسی بلند و فشرده از طرفین و رشته دار، بدن دوکی شکل که به طرف دم باریک می شود، دهان هلالی شکل که شکاف آن از دو سوی پوزه تجاوز نمی کند و داشتن پوزه کوتاه است. با افزایش سن به دلیل رشد بیشتر سر و بدن، نوک پوزه تیزتر می شود. رنگ بدن این ماهی در پشت خاکستری، در پهلوها روشن تر و در ناحیه شکمی سفید است.
بلوگا در حقیقت بزرگترین ماهی آب شیرین (و لب شور) در جهان است. رشد این ماهی نسبت به گونه های دیگر ماهیان خاویاری سریعتر بوده و نوع پرورشی آن نیز دارای رشد سریعتری از انواع موجود در طبیعت می باشد. بطور مثال اندازه طول بدن ماهی ۴ الی ۵ ساله پرورش یافته در کارگاه حدود ۱۳۰ سانتی متر بوده در حالیکه در طبیعت این اندازه ممکن است مناسب یک فیل ماهی ۱۰ ساله باشد.
نمونه هایی از آنها با وزنی در حدود ۱۵۰۰ کیلوگرم و سنی بیش از ۱۰۰ سال صید شده است. بالاترین رکورد وزنی آن در صیدی که سال ۱۸۲۷ در یکی از شاخه های رود ولگا صورت گرفته، ۱۵۷۱ کیلوگرم بوده است. بزرگترین فیل ماهی صید شده در ایران ۱۰۰۱ کیلوگرم وزن داشته است. وزن معمولی آن ۵۰ تا ۲۵۰ کیلوگرم است.
ماهی بلوگا هم با آب شیرین و هم با آب شور سازگار بوده و مناسب ترین دما برای رشد این گونه بین ۱۷ تا ۲۱ درجه سانتیگراد می باشد. هر چند که تغییرات دما بین ۱۰ تا ۲۹ درجه سانتیگراد را نیز می تواند تحمل کند.
فیل ماهی گونه ای کف زی و در مزارع پرورشی از مواد غذایی ریخته شده در کف استخرها تغذیه می کند و در شرایط طبیعی بصورت پلاژیک با فاصله زیاد از بستر حرکت می کند و همین امر باعث می شود که بتواند مقداری ماهی کیلکا شکار کند. غذای اصلی آن در دریای خزر ماهی های آبی چون کلمه، انواع شگ ماهی، انواع گاوماهی، سیم و تا حدود ۵ درصد ماهی کیلکا تشکیل می دهد.
بلوگا نسبت به دیگر گونه های خاویاری بسیار دیربلوغ است و در شرایط پرورشی حدود ۱۰ سال طول می کشد تا به مرحله باروری و تولید خاویار برسد.
سن بلوغ فیل ماهی ماده در دریا ۱۶ الی ۱۸ سال و نرها ۱۲ تا ۱۴ سال و میانگین طول ماده ها ۲۰۶ سانتیمتر و نرها ۱۹۲ سانتیمتر است. در شرایط طبیعی ماهی های بالغ جوان هر ۲ تا ۳ سال یک بار و ماهی های مسن تر هر ۶ سال یک بار تخم ریزی می کنند.
در محیط پرورشی با توجه به مناسب بودن درجه حرارت و تأمین هر شب غذا و تغذیه مناسب رشد و نمو سریعتر و سن بلوغ به ۸ الی ۱۰ سال کاهش می یابد. وزن متوسط ماده ها در این سن ۵۰ الی ۷۰ کیلوگرم و اندازه آن حدود ۱۷۰ سانتی متر بوده و میزان تخم دهی حدوداً ۸٫۵ تا ۱۲ درصد وزن بدن آن است.
همانطور که در بالا آمده پرورش فیل ماهی ضمن اینکه غالبا با هدف تولید خاویار می باشد ولی اغلب تولیدکنندگان برای عرضه گوشت آن همت می گمارند. چون این ماهی در سن ۳ تا ۴ سالگی از نظر گوشتی با وزن قابل توجه در حدود ۱۵ کیلوگرم قابل عرضه به بازار است. از ویژگی های مهم پرورش فیل ماهی عادت یابی نسبتاً سریع به شرائط مناسب پرورش، مقاومت بالا و پذیرش بهتر غذاهای دان می باشد.
برند انواع خاویار بلوگای ایران در حال حاضر معروف‌ترین، بهترین و باکیفیت‌ترین و در نوع خود بی‌نظیرترین خاویار دنیا می باشد تا حدی که امروزه کشورهایی از جمله چین و کشورهای اروپایی و آمریکا و روسیه در حال تولید فیل ماهی و استحصال خاویار آن می باشند اما گوشت و خاویار فیل ماهی ایران با قیمت بالاتری نسبت به سایر کشورهای دنیا به فروش می رسد و این موضوعی قابل توجه است. بی‌تردید جغرافیا، اکوسیستم، آب و هوا در بخش جنوبی دریای خزر در این برتری نقش‌آفرینی می کند.
شیلات ایران سالهاست که با صید و تکثیر این گونه ارزشمند سعی در حفظ و تولید بیش از پیش آن دارد. حفظ برند خاویار ایران در جهان از سفارشات رهبری معظم انقلاب است و از ضرورت‌های اجتناب ناپذیر می باشد.