توجیه اقتصادی تکثیر و پرورش تیلاپیا

خواص ماهی تیلاپیا از نظر تولید اقتصادی

مهمترین خواص ماهی تیلاپیا از لحاظ تولید اقتصادی و گسترش صنعت پروش این ماهی، که آن را به گونه ای ارزشمند در شیلات تبدیل کرده، عبارتند از:

• رشد سریع ماهی تیلاپیا
• مقاومت دربرابر شرایط زیست محیطی و بیماري ها
• نیاز تغذیه اي کم و ارزان
• تراکم پذیري
• بازارپسندي
• قابلیت تلفیق پروش ماهی تیلاپیا در دیگر فعالیت هاي کشاورزي
• هزینه هاي کم تولید و نیازهاي محدود سرمایه گذاري اولیه
• ماهی سبز سازگار با محیط زیست (نیاز کم به دارو و آنتی بیوتیک)

در مناطق روستایی  پرورش تیلاپیا معمولا با دیگر فعالیت های کشاورزی همراه میباشد و نباید جدا از دیگر منابع مربوط به زندگی مورد بررسی قرار داده شود . همین طور مهم است که نقش خانوارها را نه فقط به عنوان تولید کننده بلکه به عنوان مشتری مورد توجه قرار گیرد. بنابراین برای ارزیابی نقش پرورش تیلاپیا در توسعه روستایی، باید نقش پرورش تیلاپیا در اقتصاد خانوار را هم به صورت پرورش دهندگان کوچک ماهی و هم به صورت کشاورزان فرعی در نظر داشت. تلفیق فعالیت های اقتصادی غیر از پرورش آبزیان توسط کشاورزان و نیز نیازهای پروتئین غذایی خانوار و میزان مصرف حقیقی نیز لازم است منظور شود.

در مناطق روستایی پرورش تیلاپیا نسبت به دیگر فعالیت های کشاورزی مانند گندم، جو، برنج، ذرت، پنبه و علوفه دام با توجه به موارد زیر از مزیت بیشتری برخوردار می باشند:

• به سادگی در فعالیت های کشاورزی دیگر و فعالیت های پرورش دام تلفیق می شود
• امکان استفاده از فناوری های کم هزینه با استفاده از منابع محلی موجود در مزرعه وجود دارد.
• نیاز های سرمایه گذاری آن محدود است .
• میزان خطر پذیری سیستم پایین است .
• نیاز های کاری این فعالیت کم است .

از نظر اقتصادی، پرورش تیلاپیا سود آورترین فعالیت اقتصادی ابزی شامل درامد بالای اقتصادی و بازگشت سرمایه ای خالص به زمین ، نیروی کار و مدیریت بوده است .

بعضی از گونه های تیلاپیا و همین طور هیبرید آنها دارای قدرت تحمل متعادل تا خیلی بالا نسبت به شوری‌اند. در سالهای اخیر علاقه به پرورش گونه هایی با تحمل شوری بالا در آب های ساحلی و یا قفس های دریایی بسیار زیاد شده است.

تیلاپیا به طور معمول در غلظت های اکسیژن محلول(DO)  کمتر از 63/0 میلی گرم در لیتر زنده می ماند ،در بیشتر ماهیان پرورشی دیگر میزان تحمل بطور قابل ملا حظه ای محدود تر است. این گونه می تواند در PH محدوده 10_5 زنده بماند ، اما بهترین محدوده PH برای تیلاپیا 9_6 است

تیلاپیا قدرت تحمل بالایی نسبت به کدورت دارد و در دامنه تحمل قلیایی و سختی که عموما در استخر های پرورشی اتفاق می افتد به خوبی رشد می کند و نسبتا می تواند سطح بالایی آمونیاک را تحمل کند. این گونه نسبت به بسیاری از ماهیان پرورش یافته در آب شیرین تحمل بیشتری نسبت به نیتریت دارد.

گونه های تیلاپیا دامنه وسیعی از انواع مختلف ارگانیسم های طبیعی پلانکتون ها ، بعضی ماکروفیت های آبزی، بی مهرگان آبزی پلانکتونی بنتوزی، لارو ماهیان، دتریت ها و مواد آلی در حال تجزیه را می خورند، ولی ممکن است نهایتا از رژیم گیاهخواری یا ترکیبی از رژیم گیاهی و حیوانی استفاده کند. تیلاپیا کارایی بالاتری در هضم پروتئین های گیاهی بویژه موادی که بیشتر فیبروزی است، دارد.

تیلاپیا مانند دیگر ماهیان گرمابی 10 اسید آمینه ضروری نیاز دارد. احتیاجات پروتئینی برای حد اکثر رشد وابسته به کیفیت پروتئین و اندازه ماهی است و گزارش شده که بیش از 50%رژیم غذایی ماهیان انگشت قد کوچک را تشکیل می دهد. اگر چه در استخر های ماهیان خوراکی تجاری پروتئین خام موجود در غذا به طور معمول 20 تا 30 درصد است که یک دهم آن یا کمتر منشا حیوانی دارد و محتوی  پروتئین و نسبت پروتئین حیوانی ممکن است در سیستم های با آب در جریان، کمی بیشتر باشد.

احتیاجات انرژی قابل هضم برای رشد بهینه اقتصادی شبیه گربه ماهی است و در حدود 2/8 تا 4/9 کیلوکالری انرژی قابل هضم (DE) در هر گرم از پروتئین خوراکی تخمین زده میشود . بیشتر غذاهای تجاری تیلاپیا برای کاهش هدر رفتن غذا به صورت پلیت شده است. تیلاپیا این توانایی را دارد که کربوهیدرات‌ها شامل نشاسته‌ها را هضم کند. بنابراین تیلاپیا می تواند با رژیمی که محتوی مقدار کمی پروتِین حیوانی، یا حتی فاقد آن تغذیه شده و سریع رشد کند.

تیلاپیا از مراحل اولیه تغذیه می‌تواند غذای آماده شده را قبول کند در مناطقی که مواد اولیه کافی و اقتصادی تهیه میشوند تیلاپیا غالبا با غذا آماده شده ای حاوی مقداری پروتئین حیوانی (غذای ماهی و . . ) سویا و کنجاله پنبه دانه، کنجاله جو،کنجاله ذرت ، ویتامین و مواد معدنی نیز ممکن است اضافه شود. به واسطه توانایی تیلاپیا برای استفاده موثر از پروتئین گیاهی، غذای آماده شده نسبت به غذای ویژه ماهیان گوشتخوار مانند آزادماهیان کاهش هزینه قابل توجهی خواهد داشت.

پرورش در استخر در مناطق معتدله یک مرتبه در سال صورت می پذیرد و در مناطق حاره می توان 2تا 3 مرتبه در سال آن را پررورش داد. در این حالت نیاز به منبع آب گرم وجود دارد.

 پرورش نرها به تنهایی (تک جنسی) یا پرورش تمام نر در استخرها مطلوبتر به نظر میرسد، نه فقط به خاطر ممانعت از رشد زیاد جمعیت بلکه به خاطر این که نرها حدود دو برابر سریعتر از ماده ها رشد می‌کنند.

به طور معمول تیلاپیا از بیشتر ماهیان پرورشی آب شیرین نسبت به شوری بالا ، درجه حرارت بالا ی آب ، اکسیژن محلول پایین و غلظت های بالای آمونیاک ، دارای قدرت تحمل بیشتری است.

بطور کلی عادات تغذیه ای آنها انعطاف پذیری زیادی داشته و دارای خصوصیات کاملا مشخصی نمی باشند. تیلاپیا مقاومت زیادی در برابر بیماریهای ویروسی، باکتریایی و انگلی نسبت به دیگر ماهیان پرورش یافته معمولی به ویژه در درجه حرارت های بهینه رشد دارند. در بسیاری از شرایط پروروش، تیلاپیا در مقایسه با گونه های دیگر پرورش به صورت استثنایی فاقد بیماری است.