ماهی قرمز ها جز ماهی هایی هستند که ایرانیان روی سفره هفت سین عید از انها استفاده می کنند و در شکل های مختلفی هستند
در میان نعمت ها و خلایق بزرگ خداوند حیوانات نیز جایگاه خاصی در روی کره زمین دارند و بسیاری از افرادی هستند که دوستدار محیط زیست و حیوانات می باشند در این بین انواع حیوانات پرندگان ، خزندگان، دوزیستان و… ماهی ها جلوه خاصی دارند که در دریا و اقیانوس زندگی می کنند و حتی افرادی ماهی های زینتی را خریداری کرده و در اکواریون منزل نگهداری میکند بخصوص ماهی قرمز که طرفداران خاصی دارد و همچنین در روی سفره هفت سین عید از ان استفاده می شودکه در نیک صالحی بخوانید
ماهی قرمز، ماهی سرخ، ماهی طلایی، زر ماهی، طلا ماهی، ماهی حوض یا گلد فیش با نام علمی گرچه امروزه در اکثر کشورهای دنیا وجود دارد و حتی تا قاره آمریکا نیز گسترش یافته است ولی این ماهی بومی کشورهایی چون چین، ژاپن، هنگ کنگ، لائوس و ماکائو است.
باتوجه به شواهد و مدارک موجود، چینیها نخستین کسانی بودند که حدود ۱۰۰۰ سال قبل مبادرت به نگهداری و پرورش ماهیان زینتی کردند و ماهی گلدفیش که در حال حاضر نیز جزو ماهیان محبوب آکواریوم داران است، در آن زمان نیز ماهی مورد علاقه آنان بوده است.
این ماهی در آن زمان در ظروف مخصوصی که بدنه مات داشتند نگهداری میشد زیرا در آن زمان عقیده بر این بود که این ماهی از بالا زیباتر بهنظر میرسد.
ژاپنیها نیز که علاقه زیادی به این ماهی داشتند، علوم مربوط به تکثیر، پرورش و ایجاد رنگهای زیبا در این ماهی را کاملتر کردند. این ماهی در اواسط قرن ۱۷ به اروپا معرفی شد و اولین کتب و نوشتهها در این رابطه مربوط به اواسط قرن ۱۹ است.پرورش ماهی قرمز
ماهیان قرمز به گروهی از ماهیان تعلق دارند که در درجه حرارت پایینتر از ماهیان گرمسیری زندگی میکنند و نیز نام دارند. حرارت مورد نیاز این ماهیان در حدود ۲۰ درجه سانتیگراد است. میتوان با توجه به گونههای متفاوت، اندازهها و اوزان مختلف آن را به وفور مشاهده کرد.
حداکثر طول و وزن ثبتشده اینگونه در ایران ۳۵ سانتیمتر و ۲/۱ کیلوگرم و حداکثر طول و وزن ثبت شده آن در جهان ۵۹ سانتیمتر و ۳ کیلوگرم است. (وزن تا ۴/۵ کیلوگرم نیز گزارش شده است.) این ماهی در سن ۴ – ۲ سالگی بالغ میشود و طول عمر ۱۰ تا ۲۰ ساله هم برای این ماهی غیرمعمول نیست. (طول عمر بیش از ۴۰ سال نیز برای ماهی قرمز ثبت شده است.)
نگهداری بیش از حد ماهی درون یک مکان کوچک
همان طور که در بالا ذکر شد؛ تنگهای کوچک خیلی زود آلوده میشوند. این آلودگی میتواند محیط خوبی برای رشد انواع باکتری و میکروب آبزی را فراهم کند، در نتیجه ماهی درون آن به شدت در معرض آلوده شدن به این باکتریها و میکروبها، قرار میگیرد و خیلی زود بیمار و نابود میشوند. اگر قرار است که ماهی قرمزتان را درون تنگهای شیشهای قرار دهید، بعد هر بار عوض کردن آب درون تنگهای را به خوبی بشویید تا مواد آلاینده نابود شوند. در هر صورت در اولین فرصت ماهی قرمزتان را به یک مکان بزرگتر انتقال دهید تا بیشتر زنده بماند.
با توجه به این که باکتریها قادر هستند؛ مدفوع ماهی قرمز را تجزیه کنند. شما باید آبی که ماهی قرمز در آن زندگی میکند را خیلی زود عوض کنید. به ویژه آب تنگهای کوچک را که خیلی زود آلوده میشوند، بد نیست بدانید مدفوع ماهیهای قرمز دارای آمونیاک است و برخی باکتریهای درون آب قادر هستند ، این آمونیاک را به یکسری مواد شیمیایی بسیار خطرناک تبدیل کنند. این مواد شیمیایی به راحتی میتوانند جان آبزیان را بگیرند. از این رو ماهی قرمز نیز از این قائده مستثنا نیست. استفاده از برخی مواد ضد باکتری که برای ماهیها بی ضرر است، میتواند از تولید این گونه مواد شیمیایی خطرناک تا حد زیادی جلوگیری کند.
از یاد نبرید ماهیهای قرمز اشتهای سیری ناپذیری دارند، یعنی تا زمانی که درون آب غذا باشد، آنها غذا میخورند. در واقع آنها ذائقه سیری ناپذیری دارند. اما خوردن بیش از حد غذا میتواند برایشان مشکلات شدید گوارشی از جمله یبوست ایجاد کند. این یبوست و دیگر مشکلات گوارشی ناشی از پر خوری میتواند باعث مرگ آنها شود.ماهی قرمز زیبا
از این رو سعی کنید؛ بیش از اندازه مجاز به آنها غذا ندهید. چرا که با این کار نه تنها کمکی به آنها نمیکنید، بلکه ناخواسته باعث مرگشان میشوید.
از آنجایی که ماهی در تمام طول عمر خود در آب می باشد لذا لازم است آبی که برای زندگی آن انتخاب می کنیم دارای شرایط مناسب زندگی باشد. معمولا” استفاده از آب شهری مشکل خاصی برای ماهی های قرمز ایجاد نمی کند. اما قبل از کنار گذاشتن آب برای ظرف ماهی، بگذارید یک دقیقه آب از شیر بیرون برود این باعث می شود برخی مواد شیمایی که احتمالا” در لوله رسوب کرده اند بیرون روند. برای اطمینان از خارج شدن موادی مانند کلر باید قبل از عوض کردن آب ماهی ها، بگذارید که آب بمدت یک شبانه روز در ظرف بماند. همچنین این عمل باعث می شود که آب دمای محیط را گرفته و تغییر آن برای ماهی ها خطری در بر نداشته باشد.نگهداری ماهی قرمز
هرگز نباید اجازه دهید که آب ظرف ماهی ها کثیف شود، اینکار می تواند باعث بیماری، کوتاهی عمر و در نهایت مرگ آنها شود. برای تعویض آب هرگز آب را یک دفعه عوض نکنید، با آرامش کامل نیمی از آب ظرف را خالی کرده و سپس کم کم آب برداشته شده از ظرف را با آبی که از روز قبل نگه داشته اید جایگزین کنید. در هر صورت باید سعی کنید که کمترین استرس را به ماهی های کوچک منتقل کنید. شما باید در طول هفته یک یا دو بار آب ظرف ماهی ها را به اینصورت عوض کنید.میزان آب مورد نیاز برای هر ماهی حداقل یک لیتر می باشد
مقدار خیلی کمی میگو – یا ساردین یا دلِ گوساله – ۲۸۴ سی سی یا یک چهارم لیتر ۲ اونس اسفناج منجمد – یا نخود فرنگی یا کلم ۱ اونس هویج رنده شده، خزه یا جلبک ۳ قاشق چایخوری خمیرترش یا گیاهک گندم یا گلوتن ۱ قاشق چایخوری ویتامین مایع یا نصف یک قرص مولتیویتامین ۵ میلیلیتر روغن جگر ماهی – یا به جای آن کمی ویتامین E به عنوان آنتی اکسیدان ۲۸۴ سی سی ژلاتین پودری بدون طعم دهنده برای چسبندگی مواد ۱۵ اونس آب
طرز تهیه: غذای خانگی ماهی قرمز
– ۵ اونس آب را با خمیرترش، سرلاک بچه، اسفناج، هویج و میگو خوب مخلوط کنید.
– ۱۰ اونس بقیه آب را بجوشانید و بعد ژلاتین را به آن اضافه کنید.
– صبر کنید تا مخلوط ژلاتین کمی ولرم شود.ماهی قرمز عید
– بعد مواد مخلوط را به ژلاتین اضافه کنید و کاملا مخلوط کنید. اگر قرار است دارویی به ماهیهایتان بدهید الان به مواد اضافه کنید.
– مخلوط را در سینی تخت یا جایخی بریزید و بگذارید در فریزر یخ بزند.
مواد را به قطعات مکعب شکل دربیاورید و باقیمانده را در فریزر نگهداری کنید.
خیلی شاهانه است، نه؟ موافقم. من یک سال تمام به ماهیهایم نان باگت خشک شده و سبزیجات میدادم و بیچارهها زنده ماندند. اما یادمان باشد، ماهیها هم موجوداتی زنده اند و به غذای مقوی احتیاج دارند، و اگر از آب و هوای بد و کمبود اکسیژن نمیرند، یک روز از گرسنگی و بیحالی خواهند مرد. پس تغذیه ماهیها را جدی بگیریم. اگر نمی توانید همه مواد بالا را تهیه کنید، حداقل گاهگاهی ترکیبات ماهی و هویج و سبزیجات به خوردشان بدهید. کمبود ویتامین و پروتئین را جدی بگیرید.
آشنایی با بیماری های ماهی قرمز و روش های پیشگیری و بعضا درمان آن ها می تواند برای جلوگیری از مرگ و میر این نوع ماهی مفید باشد. بیماری های محیطی
ماهیان قرمز عمدتا به علت نگهدارى در ظروف نامناسب، تغذیه نادرست و عدم توجه به عوامل آب شامل: دمای آب، میزان اکسیژن آب، اسیدیته آب، آمونیاک(سمی ترین ترکیب موجود در آب است و از متابولیسم بدن ماهی به وجود می آید)، نیتریتها (بعد از آمونیاک سمی ترین ترکیب آب است)، نیترات ها و نگهدارى ماهی در مقدار کمی آب در داخل تنگ تلف مى شوند.
حال شایع ترین بیماری های مربوط به محیط زندگی ماهی های قرمز را مرور می کنیم:
* خفگی
عامل: کمبود اکسیژن (زیر ۶ میلی گرم در لیتر)
علائم: ماهی به سطح آب آمده و تنفس سریع دارد.
درمان و رفع مشکل: افزایش میزان هوادهی، کاهش تراکم ماهی، کاهش دمای آب (خیلی سرد نباشد)، رعایت فاصله مناسب از منابع حرارتی در آکواریوم ها
عامل: نبود غذا و یا جیره غذایی نامتعادل
علائم: فرورفتگی شکم، بی اشتهایی، ساییدگی باله ها، رشد کم همراه با بی حالی
درمان و رفع مشکل: استفاده از جیره متعادل و کافی، استفاده از غذای زنده در تغذیه ، افزودن مولتی ویتامین و مواد کمکی به جیره غذایی
* اسیدی شدن آب
عامل: کاهش (PH) به زیر ۶/۵
علائم: شنای غیر طبیعی، به طوری که ماهی در مسیری کوتاه شنا می کند و سپس متوقف می شود. ماهی به سطح آب آمده و هوا را می بلعد و موکوس زیاد در آبشش ترشح می شود. پدید آمدن نقاط سفید و خاکستری در سر، سستی و بی حالی ، تنفس سریع ، خونریزی های نقطه ای زیر پوستی
درمان و رفع مشکل: کنترل میزان PH آب و بالا بردن آن از طریق افزودن محلول آهک به آب
* قلیایی شدن آب
عامل: بالا رفتن (PH ) به بیش از ۸/۴
علائم: خوردگی بالهها، تغییر رنگ قهوهای در آبششها، نداشتن تعادل، بروز نقاط سفید خاکستری در اطراف سر، موکوس زیاد پوستی و نیز خونریزی نقطهای زیر پوستی
درمان و رفع مشکل: عوض کردن آب و کنترل PH ماهی قرمز
* ضربه
عامل: حمل و نقل غلط ماهی، دستکاری ماهی، برخورد ماهی با اشیا، استرس حمل و نقل
علائم: ریزش فلس ها و ماندن در کف آب، از بین رفتن شعاع باله ها، تیرگی کامل باله ها، تیرگی قرنیه، جراحت روی بدن، خونریزی چشمی، بی اشتهایی، سستی و بی حالی
درمان و رفع مشکل: کاهش تعداد ماهی در یک ظرف، افزایش حجم ظرف نگهداری با افزایش آب
عامل: تغذیه بیش از حد ماهی، تجمع مانده های غذایی در کف ظرف، تجمع مواد دفعی ماهی در ظرف
علائم: شنای غیر طبیعی، باز بودن دهان و سرپوش آبششی در ماهی، تنفس در سطح آب، پرش ماهی، خوردگی باله، ترشح موکوس زیاد پوستی، سستی و بی حالی
درمان و رفع مشکل: کاهش میزان PH آب، تعویض آب، استفاده از زئولیت در سیستم مداربسته و آکواریوم ها
عامل: اکسیژن کمتر از ۶ میلی گرم در لیتر و دی اکسید کربن بیشتر از ۶۰ میلی گرم در لیتر
علائم: به پهلو افتادن ماهی، کندی تنفس، سستی، بی حالی و بی اشتهایی
درمان و رفع مشکل: استفاده از مواد بافری
* مسمومیت با کلر
عامل: افزایش میزان کلر به بیش از ۰/۵ میلیگرم در لیتر
علائم: کمرنگ شدن ماهی، نداشتن تعادل، رنگ پریدگی آبشش ها، گود افتادگی چشم ها، تنفس آهسته در سطح آب
درمان و رفع مشکل: تعدیل کردن آب با استفاده از مواد خنثی کننده کلر (تیوسولفات سدیم)